Bir sayının karesi, o sayının kendisiyle çarpılmasıdır.
Örneğin:
Bir sayının karesini göstermek için sayının sağ üst köşesine küçük bir 2 yazarız. Buna üslü ifade denir.
\( 4^2 \) ifadesi "dördün karesi" veya "dört üssü iki" diye okunur ve \( 4 \times 4 = 16 \) anlamına gelir.
Bir sayının küpü, o sayının kendisiyle iki defa çarpılmasıdır. Yani, sayıyı üç kere yan yana yazıp çarparız.
Örneğin:
Bir sayının küpünü göstermek için sayının sağ üst köşesine küçük bir 3 yazarız.
\( 3^3 \) ifadesi "üçün küpü" veya "üç üssü üç" diye okunur ve \( 3 \times 3 \times 3 = 27 \) anlamına gelir.
Bu konuyu öğrendiğine göre, artık sen de etrafındaki kare ve küp şeklindeki cisimlerin alan ve hacim hesaplarını daha iyi anlayabilirsin!
Soru 1: Bir sınıftaki öğrenciler, öğretmenlerinin verdiği bir etkinlikte kenar uzunluğu 8 birim olan kare şeklindeki bir kâğıdı kullanıyorlar. Bu karenin alanını hesaplamak isteyen bir öğrenci aşağıdaki işlemlerden hangisini yapmalıdır?
a) 8 + 8
b) 8 x 4
c) 8 x 8
d) 8 x 8 x 8
Cevap: c) 8 x 8
Çözüm: Karenin alanı, bir kenar uzunluğunun kendisiyle çarpılmasıyla bulunur. Bu, sayının karesi demektir. 8'in karesi 8 x 8 = 64'tür.
Soru 2: Bir marangoz, hacmi 27 desimetreküp olan küp şeklinde bir tahta blok yapmak istiyor. Bu bloğun bir kenar uzunluğu kaç desimetredir?
a) 3
b) 9
c) 18
d) 81
Cevap: a) 3
Çözüm: Küpün hacmi "bir kenar uzunluğunun küpü"ne eşittir. Hangi sayının küpü 27 eder sorusunu sorarız. 3 x 3 x 3 = 27 olduğu için bir kenar uzunluğu 3 desimetredir.
Soru 3: Aşağıdaki işlemlerden hangisinin sonucu bir sayının küpüne örnek olarak verilebilir?
a) 5 x 5
b) 4 x 4 x 4
c) 6 + 6 + 6
d) 7 x 2
Cevap: b) 4 x 4 x 4
Çözüm: Bir sayının küpü, o sayının kendisiyle üç kez çarpılmasıdır. Seçeneklerde sadece "4 x 4 x 4" işlemi bir sayının (4'ün) kendisiyle üç kez çarpılmasını ifade eder.
Soru 4: Bir öğrenci tahtaya \( 2^3 \) ifadesini yazmıştır. Bu ifadenin eşiti aşağıdakilerden hangisidir ve ne anlama gelir?
a) 5 (2 ve 3'ün toplamı)
b) 6 (2 ve 3'ün çarpımı)
c) 8 (2'nin küpü)
d) 9 (3'ün karesi)
Cevap: c) 8 (2'nin küpü)
Çözüm: \( 2^3 \) üslü ifadesi, 2 sayısının kendisiyle 3 kez çarpılacağını gösterir (2 x 2 x 2). Bu işlemin sonucu 8'dir ve 2'nin küpü olarak adlandırılır.