Olasılık, günlük hayatta sıkça kullandığımız bir kavramdır. Bir olayın gerçekleşme şansını ifade eder. Örneğin, "Yarın yağmur yağma olasılığı nedir?" veya "Zar atınca 6 gelme olasılığı nedir?" gibi sorular sorarız.
Bir olayın olasılığını hesaplamak için basit bir formül kullanırız:
İstenilen Olası Durum Sayısı / Tüm Olası Durumların Sayısı
Matematiksel olarak ifade edersek:
\( \text{Olasılık} = \frac{\text{İstenilen Durum Sayısı}}{\text{Tüm Durumların Sayısı}} \)
Örnek 1: Bir zar atıldığında 4 gelme olasılığı nedir?
Olasılık = \( \frac{1}{6} \)
Örnek 2: Bir madeni para atıldığında yazı gelme olasılığı nedir?
Olasılık = \( \frac{1}{2} \)
Örnek 3: İçinde 3 kırmızı, 2 mavi top bulunan bir torbadan rastgele bir mavi top çekme olasılığı nedir?
Olasılık = \( \frac{2}{5} \)
Olasılık, bir tahmindir. Bize olayın kesin sonucunu değil, gerçekleşme şansını söyler.
Soru 1: Bir torbada 3 kırmızı, 2 mavi ve 1 yeşil top vardır. Torbadan rastgele çekilen bir topun mavi olma olasılığı nedir?
a) \( \frac{1}{6} \)
b) \( \frac{1}{3} \)
c) \( \frac{1}{2} \)
d) \( \frac{2}{3} \)
Cevap: b) \( \frac{1}{3} \)
Çözüm: Torbada toplam 3 + 2 + 1 = 6 top vardır. Mavi top sayısı 2'dir. Olasılık, İstenilen durum sayısı / Tüm durumların sayısı formülüyle hesaplanır: \( \frac{2}{6} = \frac{1}{3} \).
Soru 2: Bir mağazada satılan 12 gömleğin 5'i mavi, 4'ü beyaz, 3'ü gridir. Rastgele seçilen bir gömleğin beyaz VEYA gri olma olasılığı kaçtır?
a) \( \frac{1}{3} \)
b) \( \frac{1}{2} \)
c) \( \frac{7}{12} \)
d) \( \frac{3}{4} \)
Cevap: c) \( \frac{7}{12} \)
Çözüm: Toplam gömlek sayısı 12'dir. Beyaz veya gri gömlek sayısı 4 + 3 = 7'dir. Olasılık: \( \frac{7}{12} \).
Soru 3: 1'den 20'ye kadar numaralandırılmış kartlar bir kutuya atılıyor. Kutudan rastgele çekilen bir kartın numarasının çift sayı olma olasılığı nedir?
a) \( \frac{1}{5} \)
b) \( \frac{1}{2} \)
c) \( \frac{3}{5} \)
d) \( \frac{9}{10} \)
Cevap: b) \( \frac{1}{2} \)
Çözüm: 1'den 20'ye kadar 20 kart vardır. Çift sayılar (2,4,6,8,10,12,14,16,18,20) toplam 10 tanedir. Olasılık: \( \frac{10}{20} = \frac{1}{2} \).
Soru 4: Hilesiz bir zar atılıyor. Üste gelen sayının 4'ten büyük olma olasılığı kaçtır?
a) \( \frac{1}{6} \)
b) \( \frac{1}{3} \)
c) \( \frac{1}{2} \)
d) \( \frac{2}{3} \)
Cevap: b) \( \frac{1}{3} \)
Çözüm: Bir zarın 6 yüzü vardır. 4'ten büyük sayılar 5 ve 6'dır. Yani istenilen 2 durum vardır. Olasılık: \( \frac{2}{6} = \frac{1}{3} \).