Hz. Yunus, Allah'ın gönderdiği peygamberlerden biridir. Onun hayatından çıkarılacak çok önemli dersler vardır. Bu derslerden biri de onun balığın karnındayken yaptığı duadır.
Hz. Yunus, kendisine verilen görevi tamamlamadan, Allah'ın izni olmadan kavmini terk etti ve bir gemiye bindi. Denizde büyük bir fırtına çıktı. Gemidekiler, fırtınanın sebebinin bir yolcu olduğunu anlayıp kur'a çektiler ve kur'a Hz. Yunus'a çıktı. Onu denize attılar. Büyük bir balık (bir deniz canlısı) onu yuttu.
Balığın karnında karanlıklar içinde kalan Hz. Yunus, yaptığı hatayı anladı. Çok pişman oldu ve içten bir şekilde Allah'a yalvarmaya başladı.
Kur'an-ı Kerim'de Hz. Yunus'un şu şekilde dua ettiği anlatılır:
"Lâ ilâhe illâ ente subhâneke innî kuntu minez-zâlimîn."
Anlamı: "Senden başka (hak) ilah yoktur. Seni her türlü eksiklikten tenzih ederim. Şüphesiz ben (kendi kendine) zulmedenlerden oldum."
Allah, Hz. Yunus'un bu samimi ve içten duasını kabul etti. Onu balığın karnından sağ salim kurtardı ve tekrar görevine döndürdü. Bu olay bize şunları öğretir:
Soru 1: Hz. Yunus (a.s.), kavmini uzun süre Allah'ın dinine davet etmiş ancak onlar iman etmemişlerdir. Bunun üzerine Allah'ın izni olmadan kavmini terk edip bir gemiye binmiştir. Yolda çıkan fırtına sonucu denize atılmış ve büyük bir balık tarafından yutulmuştur. Bu zor durumda, balığın karnında iken ettiği dua aşağıdakilerden hangisidir?
a) "Rabbena atina fid-dunya haseneten ve fil-ahirati haseneten ve kına azaben-nar."
b) "La ilahe illa ente subhaneke inni kuntu minez-zalimin."
c) "Hasbunallahu ve ni'mel vekil."
d) "Rabbena la tuziğ kulubena ba'de iz hedeytena ve heb lena min ledunke rahmeh."
Cevap: b) "La ilahe illa ente subhaneke inni kuntu minez-zalimin." Çözüm: Bu dua, Hz. Yunus'un balığın karnında iken ettiği ve Kur'an-ı Kerim'de Enbiya Suresi 87. ayette geçen duadır. Anlamı: "Senden başka ilah yoktur. Seni her türlü eksiklikten tenzih ederim. Gerçekten ben zalimlerden oldum." şeklindedir.
Soru 2: "La ilahe illa ente subhaneke inni kuntu minez-zalimin" duasının anlamı ile ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisi yanlıştır?
a) Dua, Allah'ın birliğini ve her türlü kusurdan uzak olduğunu ifade eder.
b) Hz. Yunus, bu duada yaptığı hatadan dolayı pişmanlığını dile getirir.
c) Dua, sadece bolluk ve bereket zamanlarında okunması gereken bir şükür ifadesidir.
d) "Zalim" ifadesiyle kişinin kendi nefsine yaptığı zulüm kastedilir.
Cevap: c) Dua, sadece bolluk ve bereket zamanlarında okunması gereken bir şükür ifadesidir. Çözüm: Bu dua, sıkıntı, pişmanlık ve tövbe anlarında, Allah'a yönelerek O'ndan yardım istemek için okunur. Şükür ifadesinden ziyade bir yakarış ve tövbe duasıdır.
Soru 3: Aşağıdaki ayetlerden hangisi Hz. Yunus'un kıssası ve ettiği dua ile ilgilidir?
a) "İnnâ fetahnâ leke fethan mubînâ." (Fetih Suresi, 1)
b) "Fe estecabnâ lehu ve necceynâhu minel gammi ve kezâlike nuncîl mu'minîn." (Enbiyâ Suresi, 88)
c) "Kul hüvallahü ehad. Allahüs samed." (İhlas Suresi, 1-2)
d) "İnnâ enzelnâhü fî leyletil kadr." (Kadir Suresi, 1)
Cevap: b) "Fe estecabnâ lehu ve necceynâhu minel gammi ve kezâlike nuncîl mu'minîn." Çözüm: Enbiya Suresi 88. ayetin meali: "Biz de onun duasını kabul ettik ve onu kederden kurtardık. İşte biz müminleri böyle kurtarırız." şeklindedir. Bu ayet, Hz. Yunus'un duasının kabul edilip balığın karnından kurtarılmasını anlatmaktadır.
Soru 4: Hz. Yunus'un kıssasından ve duasından çıkarılabilecek en önemli sonuç aşağıdakilerden hangisidir?
a) Hiçbir zaman umutsuzluğa kapılmamak ve her durumda Allah'a sığınmak gerekir.
b) İnsanlarla iyi geçinmek her zaman için en
