6. Sınıf Demokrasinin Temel İlkeleri Nelerdir?

Question

Demokrasinin temel ilkelerini sıralarken bazılarını karıştırıyorum. Özellikle "katılım" ve "çoğulculuk" ilkelerinin ne anlama geldiğini tam olarak ayırt edemiyorum. Bu ilkeleri daha basit bir şekilde anlayabilmem için günlük hayattan örnekler verebilir misiniz?

Answer 1

Demokrasi Nedir?

Demokrasi, halkın kendi kendini yönetmesidir. Bu yönetim biçiminde, halk, seçimler aracılığıyla temsilcilerini seçer ve ülke yönetimine katılır. Demokrasinin sağlıklı işleyebilmesi için bazı temel ilkeler vardır.

Demokrasinin Temel İlkeleri

• Millî Egemenlik: Egemenliğin, yani yönetme gücünün kaynağı millettir. Millet, bu hakkını seçimlerle kullanır ve temsilcilerini belirler. "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir." sözü bu ilkeyi anlatır.
• Özgürlük ve Eşitlik: Demokraside tüm bireyler kanunlar önünde eşittir. Hiç kimseye dil, din, ırk veya cinsiyet gibi nedenlerle ayrımcılık yapılamaz. Aynı zamanda bireyler, başkalarının haklarını ihlal etmemek koşuluyla düşünce, inanç ve ifade özgürlüğüne sahiptir.
• Siyasi Partiler ve Çok Partili Hayat: Demokraside, farklı görüş ve düşünceleri temsil eden siyasi partiler kurulabilir. Vatandaşlar, düşüncelerine uygun partileri destekleyerek yönetime katılır.
• Seçme ve Seçilme Hakkı: Belirli bir yaşa gelmiş her vatandaş, oy kullanarak yöneticilerini seçme (seçme hakkı) ve eğer isterse aday olup seçilme (seçilme hakkı) hakkına sahiptir.
• Hukukun Üstünlüğü: Toplumdaki herkes, devlet yöneticileri de dahil olmak üzere kanunlara uymak zorundadır. Hiç kimse kanunların üstünde değildir. Adalet, herkese eşit şekilde dağıtılır.
• Katılım: Demokrasi sadece seçim zamanı oy kullanmak değildir. Vatandaşların derneklere, vakıflara üye olması, görüşlerini belirtmesi, toplantı ve gösteriler düzenlemesi de demokratik katılımın bir parçasıdır.
• Çoğulculuk ve Hoşgörü: Demokrasi, farklılıklara saygı duyulan bir sistemdir. Herkesin düşüncesine, inancına ve yaşam tarzına hoşgörü ile yaklaşılır. Farklı fikirler bir zenginlik olarak kabul edilir.

Bu ilkeler bir arada uygulandığında, toplumda barış, huzur ve adalet içinde yaşamak mümkün olur.

Answer 2

6. Sınıf Demokrasinin Temel İlkeleri Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Sosyal Bilgiler dersinde öğretmen, sınıf başkanlığı seçiminin nasıl yapılacağını tartışmaya açar. Öğrencilerden biri "Herkes tek tek fikrini söylesin ve en çok desteklenen kişi başkan olsun." der. Bir diğeri ise "Bu çok zaman alır, öğretmenimiz en çalışkan öğrenciyi seçsin." teklifinde bulunur. Üçüncü bir öğrenci ise "Tüm sınıf gizli bir şekilde oy kullansın ve oy çokluğu ile başkanımızı belirleyelim." der.
Bu tartışmada hangi öğrencinin önerisi demokrasinin "katılım" ve "çoğulculuk" ilkelerine daha uygundur?
a) İlk öğrenci
b) İkinci öğrenci
c) Üçüncü öğrenci
d) Hiçbiri
Cevap: c) Üçüncü öğrenci
Çözüm: Üçüncü öğrencinin önerisi olan gizli oy ve oy çokluğu ile karar verme, demokrasinin temel ilkelerindendir. Bu yöntem, herkesin eşit şekilde katılımını sağlar (katılım) ve farklı görüşlerin ortaya konmasına imkan verir (çoğulculuk).

Soru 2: Aşağıdaki durumlardan hangisi, demokrasinin "eşitlik" ilkesi ile doğrudan çelişir?
a) Bir okulda, tüm öğrencilerin kantin kuyruğunda sıraya girmesi
b) Bir sınıfta, sınav notları yüksek olan öğrencilere iki oy hakkı verilmesi
c) Belediye otobüslerinde yaşlı ve engelli vatandaşlar için ayrılmış koltuklar bulunması
d) Bir kulüpte, tüm üyelerin yıllık aidatı aynı miktarda ödemesi
Cevap: b) Bir sınıfta, sınav notları yüksek olan öğrencilere iki oy hakkı verilmesi
Çözüm: Demokrasinin eşitlik ilkesi, tüm bireylerin yönetime katılmada ve oy kullanmada eşit haklara sahip olmasını gerektirir. Sınav notuna göre farklı oy hakkı tanımak, bu ilkeye aykırıdır. Diğer seçeneklerdeki uygulamalar ise eşitliği bozmaz, hatta sosyal adaleti destekler.

Soru 3: Millî Egemenlik Ortaokulu'nda öğrenciler, okul bahçesine yapılacak yeni basketbol sahasının rengi konusunda karar vereceklerdir. Okul müdürü, öğrencilerin isteklerini dinledikten sonra "Bu konudaki nihai kararı, öğrenci temsilcilerinden oluşan bir kurul değil, ben vereceğim." açıklamasını yapar.
Müdürün bu tutumu, demokrasinin temel ilkelerinden öncelikle hangisine aykırıdır?
a) Özgürlük
b) Çoğulculuk
c) Laiklik
d) Millî Egemenlik
Cevap: d) Millî Egemenlik
Çözüm: Millî egemenlik ilkesi, yönetme yetkisinin millete (bu örnekte okul toplumuna) ait olduğunu ifade eder. Karar verme yetkisini sadece müdürün kendisine ait görmesi, bu ilkeye aykırıdır. Karar, öğrenci temsilcilerinin oluşturduğu bir kurul aracılığıyla topluma bırakılmalıdır.