Bu çalışma kağıdında, kesirlerle ilgili problemleri nasıl çözeceğimizi öğreneceğiz. Unutma, problem çözerken en önemli adım, problemi dikkatlice okumak ve ne istediğini anlamaktır.
Bir bütünün veya bir miktarın kesir kadarını bulmak için çarpma işlemi yaparız.
Örnek: 60 TL'nin \( \frac{2}{5} \)'si kaç TL'dir?
Bir miktarın kesir kadarı verilip bütünü istendiğinde bölme işlemi yaparız.
Örnek: Parasının \( \frac{3}{4} \)'ü 45 TL olan birinin tüm parası kaç TL'dir?
Problem 1: Bir sepette 84 yumurta vardır. Yumurtaların \( \frac{5}{7} \)'si sağlam, geri kalanı kırıktır. Kaç tane kırık yumurta vardır?
Problem 2: Bir kitabın \( \frac{2}{9} \)'unu okuyan Efe, 80 sayfa okumuştur. Bu kitap toplam kaç sayfadır?
Problem 3: 120 cm uzunluğundaki bir telin önce \( \frac{1}{6} \)'sı, sonra kalan telin \( \frac{1}{4} \)'ü kullanılıyor. Geriye kaç cm tel kalmıştır?
Problem 4: Sınıfımızdaki öğrencilerin \( \frac{3}{8} \)'ü kızdır. Kız öğrencilerin sayısı 15 olduğuna göre, sınıf mevcudu kaçtır?
Problem 5: Bir bahçenin \( \frac{3}{10} \)'una gül, \( \frac{2}{5} \)'ine lale dikilmiştir. Bahçenin kaçta kaçına çiçek dikilmemiştir?
Soru 1: Bir bahçenin \( \frac{3}{8} \)'ine domates, \( \frac{1}{4} \)'üne salatalık ekilmiştir. Bahçenin geriye kalan \( 150 \, m^2 \)'lik kısmına biber ekileceğine göre, bahçenin tamamı kaç \( m^2 \)'dir?
a) 320 b) 360 c) 400 d) 450
Cevap: c) 400
Çözüm: Domates ve salatalık için: \( \frac{3}{8} + \frac{1}{4} = \frac{3}{8} + \frac{2}{8} = \frac{5}{8} \). Kalan kısım: \( 1 - \frac{5}{8} = \frac{3}{8} \). \( \frac{3}{8} \)'i 150 \( m^2 \) ise tamamı: \( 150 \times \frac{8}{3} = 400 \, m^2 \).
Soru 2: Bir sepetteki yumurtaların önce \( \frac{2}{5} \)'i, sonra kalanın \( \frac{1}{3} \)'ü kırılıyor. Geriye 24 sağlam yumurta kaldığına göre, başlangıçta sepette kaç yumurta vardı?
a) 50 b) 55 c) 60 d) 65
Cevap: c) 60
Çözüm: İlk kırılan: \( \frac{2}{5}x \). Kalan: \( x - \frac{2}{5}x = \frac{3}{5}x \). İkinci kırılan: \( \frac{1}{3} \times \frac{3}{5}x = \frac{1}{5}x \). Toplam kırılan: \( \frac{2}{5}x + \frac{1}{5}x = \frac{3}{5}x \). Sağlam: \( x - \frac{3}{5}x = \frac{2}{5}x = 24 \) → \( x = 24 \times \frac{5}{2} = 60 \).
Soru 3: Bir kitabın birinci gün \( \frac{1}{6} \)'sını, ikinci gün kalanın \( \frac{2}{5} \)'ini okuyan Efe'nin okuması gereken 90 sayfası kalmıştır. Buna göre kitabın toplam sayfa sayısı kaçtır?
a) 180 b) 200 c) 210 d) 240
Cevap: a) 180
Çözüm: İlk gün: \( \frac{1}{6}x \). Kalan: \( \frac{5}{6}x \). İkinci gün: \( \frac{2}{5} \times \frac{5}{6}x = \frac{1}{3}x \). Toplam okunan: \( \frac{1}{6}x + \frac{1}{3}x = \frac{1}{2}x \). Kalan: \( x - \frac{1}{2}x = \frac{1}{2}x = 90 \) → \( x = 180 \).
1. Bir sayının \( \frac{2}{5} \)'i 16 ise, bu sayının tamamı ______'dir.
2. \( \frac{3}{4} \) kilogramı 18 lira olan peynirin 1 kilogramı ______ liradır.
3. 60 soruluk bir sınavda Mert soruların \( \frac{4}{5} \)'ini doğru cevaplamıştır. Mert ______ soruyu yanlış cevaplamıştır.
Aşağıdaki problemlerle sonuçlarını eşleştiriniz.
1. ( ) Bir sepetteki yumurtaların \( \frac{1}{6} \)'si 8 tanedir. Sepette toplam 48 yumurta vardır.
2. ( ) 80 liranın \( \frac{3}{5} \)'i, 60 liranın \( \frac{2}{3} \)'ünden fazladır.
3. ( ) 90 km'lik yolun \( \frac{2}{9} \)'unu giden bir araç 30 km yol gitmiştir.
1. Bir mağazada 180 TL olan bir ayakkabıya önce \( \frac{1}{6} \) oranında zam yapılıyor, sonra bu yeni fiyat üzerinden \( \frac{1}{5} \) oranında indirim yapılıyor. Ayakkabının son satış fiyatı kaç TL'dir?
2. Bir sınıftaki öğrencilerin \( \frac{3}{7} \)'ü kızdır. Kızların sayısı 18 olduğuna göre, bu sınıfta kaç erkek öğrenci vardır?
3. Bir otobüsteki yolcuların \( \frac{2}{9} \)'u birinci durakta iniyor. İnen yolcu sayısı 8 olduğuna göre, başlangıçta otobüste kaç yolcu vardı?
1. Bir sayının \( \frac{4}{9} \)'u 36'dır. Bu sayı kaçtır?
A) 72 B) 81 C) 96 D) 108
2. 150 litrelik su deposunun \( \frac{2}{5} \)'i doludur. Depoya kaç litre daha su konulursa depo tamamen dolar?
A) 60 B) 80 C) 90 D) 100
3. 60 fındığın \( \frac{3}{4} \)'ünü yiyen Ali, kaç fındık yemiştir?
A) 40 B) 45 C) 48 D) 50
Cevaplar:
A1: 40, A2: 24, A3: 12
B1: b, B2: a, B3: c
C1: D, C2: Y, C3: Y
D1: 180, D2: 24, D3: 36
E1: B, E2: C, E3: B