Etkin vatandaş, haklarını ve sorumluluklarını bilen, toplumsal olaylara duyarlı, çevresindeki sorunlara çözüm arayan ve ülkesinin yönetimine katılan bireydir.
Hak: İnsanların sahip olduğu, yasalarca güvence altına alınmış yetkilerdir. Örneğin; eğitim hakkı, sağlık hakkı, seçme ve seçilme hakkı.
Sorumluluk: Bireyin üzerine düşen görevleri yerine getirmesidir. Örneğin; okula düzenli gitmek, yasalara uymak, doğayı korumak.
Aşağıdakilerden hangisi etkin bir vatandaşın özelliklerinden biri değildir?
Cevap: C
"Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının 18 yaşını doldurduklarında kullandıkları hak" aşağıdakilerden hangisidir?
Cevap: C
Aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?
Cevap: C
Bir öğrencinin, okul bahçesinin temiz kalması için arkadaşlarıyla birlikte bir proje başlatması aşağıdaki kavramlardan hangisiyle en iyi şekilde açıklanır?
Cevap: D
Aşağıdakilerden hangisi bir sorumluluk örneğidir?
Cevap: C
Soru 1: Bir mahallede, çocukların oyun oynayacak güvenli bir alanı yoktur. Mahalle sakinleri bu sorunu çözmek için belediyeye başvurmuş, dilekçe toplamış ve sosyal medyada bir kampanya başlatmışlardır. Sonuçta belediye, boş bir arsayı çocuk parkına dönüştürmeyi kabul etmiştir.
Bu durum aşağıdaki kavramlardan hangisine örnek olarak gösterilebilir?
a) Yerel yönetim b) Sivil toplum c) Etkin vatandaşlık d) Kamuoyu
Cevap: c) Etkin vatandaşlık
Çözüm: Mahalle sakinlerinin bir sorunu tespit edip, toplu hareket ederek ve resmi yollara başvurarak çözüm üretmeye çalışmaları, haklarını arayan ve toplumsal sorumluluk alan birer etkin vatandaş olduklarını gösterir.
Soru 2: 12 yaşındaki Elif, okulunda düzenlenen "Çevre Koruma Projesi" kapsamında arkadaşlarıyla birlikte atık pil toplama kampanyası başlatmıştır. Ailesini de bu konuda bilinçlendirerek evlerinde bir atık pil kutusu oluşturmuştur.
Elif'in bu davranışları için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
a) Çevreye karşı sorumluluğunu yerine getirmiştir.
b) Toplumsal bir soruna çözüm üretmek için harekete geçmiştir.
c) Birey olarak sorumluluklarını yerine getirmiştir.
d) Yasal zorunluluk olduğu için bu projeyi yapmıştır.
Cevap: d) Yasal zorunluluk olduğu için bu projeyi yapmıştır.
Çözüm: Elif'in yaptığı çalışmalar, bir yasal zorunluluktan değil, kendi isteği ve toplumsal duyarlılığı sonucunda gerçekleşmiştir. Bu durum, onun gönüllü ve sorumlu bir vatandaş olduğunu gösterir.
Soru 3: Aşağıdaki senaryolardan hangisi, bir öğrencinin "etkin vatandaş" olma özelliğini en iyi şekilde yansıtır?
a) Sadece kendi derslerine çalışıp, sınavlarından yüksek not alan bir öğrenci olması.
b) Okul kantinindeki fiyat artışlarını arkadaşlarıyla konuşup şikayet etmesi, ancak herhangi bir girişimde bulunmaması.
c) Okulundaki kütüphanenin kitap eksikliği sorununu öğretmenlerine ve okul yönetimine dilekçe yazarak bildirmesi ve kitap bağışı kampanyası düzenlemesi.
d) Mahallesindeki bir sorunla ilgili olarak sadece ailesinin görüşlerini dinlemesi.
Cevap: c) Okulundaki kütüphanenin kitap eksikliği sorununu öğretmenlerine ve okul yönetimine dilekçe yazarak bildirmesi ve kitap bağışı kampanyası düzenlemesi.
Çözüm: Etkin vatandaş, karşılaştığı bir sorunu sadece şikayet etmekle kalmaz, aynı zamanda çözüm üretmek için harekete geçer, resmi kanalları kullanır ve toplumu harekete geçirir. Seçenekteki öğrenci tüm bu davranışları sergilemiştir.
