6. Sınıf Tenvin ve Sakin Nun Kuralları Nelerdir?

Question

Tenvin ve sakin nun'u birbirinden ayırt etmekte zorlanıyorum. Kelimenin sonunda hangi durumda hangisinin kullanıldığını ve okunurken nasıl bir değişiklik olduğunu tam olarak anlayamadım. Bu kuralları örneklerle basitçe öğrenmek istiyorum.

Answer 1

Tenvin, Arapça kelimelerin sonunda bulunan ve iki üstün, iki esre veya iki ötre işaretiyle gösterilen "n" sesidir. Sakin nun ise harekesi (üstün, esre, ötre) olmayan, cezimli (ْ) "nun" harfidir (نْ). Bu ikisi, Kur'an-ı Kerim'i doğru okumak (tecvid) için önemli kurallara sahiptir.

1. İhfa (Gizleme) Kuralı

Tenvin veya sakin nun'dan sonra aşağıdaki harflerden biri gelirse, "n" sesi gizlenerek okunur. Bu, genizden gelen bir sesle, dilin üst damağa hafifçe değdirilmesiyle yapılır.

• Örnek: مِنْ تَحْتِهَا (min tahtihâ) → "n" sesi gizlenir, "min" değil "mi-tahtihâ" gibi okunur.

2. İzhar (Açıkça Okuma) Kuralı

Tenvin veya sakin nun'dan sonra boğaz harfleri denilen şu harflerden biri gelirse, "n" sesi olduğu gibi, açık ve net bir şekilde okunur. Hiçbir gizleme yapılmaz.

• Boğaz harfleri: ا, ه, ع, ح, غ, خ
• Örnek: مِنْ خَوْفٍ (min havfin) → "n" sesi açıkça duyulur.

3. İklab (Çevirme) Kuralı

Tenvin veya sakin nun'dan sonra "ب" (be) harfi gelirse, "n" sesi "m" sesine dönüşür ve dudaklar birleştirilerek okunur.

• Örnek: مِنْ بَعْدِ (min ba'di) → "mim ba'di" şeklinde okunur.

4. İdğam (Birleştirme) Kuralı

Tenvin veya sakin nun'dan sonra aşağıdaki harflerden biri gelirse, "n" sesi, gelen harfe tamamen katılarak okunur (birleştirilir). İdğamın iki çeşidi vardır:

• a) İdğam-ı Mealğunne (Genizden Getirilerek Birleştirme): ي, ن, م, و (يَنْمُو) harflerinden biri gelirse, "n" sesi bu harflerle birleştirilir ve okurken genizden (ğunne) ses getirilir.
  • Örnek: مِنْ وَرَائِهِمْ (min verâihim) → "mir-râihim" şeklinde, "vav" harfi vurgulu okunur.
• b) İdğam-ı Bilağunne (Geniz Sesi Olmadan Birleştirme): ل ve ر harfleri gelirse, "n" sesi bu harflere tamamen katılır ve geniz sesi kullanılmaz.
  • Örnek: مِنْ رَبِّهِمْ (min rabbihim) → "mir-rabbihim" şeklinde okunur.

Answer 2

6. Sınıf Tenvin ve Sakin Nun Kuralları Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, altı çizili kelimede tenvin veya sakin nun, kendisinden sonra gelen "yâ" harfine ulanarak okunur (idğam-ı meal ğunne)?
a) Min yed-in   b) Men âmene   c) Min ba'd-i   d) Mâ enzelnâ
Cevap: a) Min yed-in
Çözüm: "Min yed-in" ifadesinde, "min" kelimesinin sonundaki sakin nun, ardından gelen "yâ" harfine ulanarak okunur ve okunuşta "miy ye-din" şeklinde bir ses kaynaşması (idğam) olur. Diğer seçeneklerde bu kural uygulanmaz.

Soru 2: "عَنْ وَلِيٍّ" ifadesinin doğru okunuşu aşağıdakilerden hangisidir?
a) An veliyyin   b) An veliyin   c) An veliyim   d) An veliyyin
Cevap: d) An veliyyin
Çözüm: "عَنْ وَلِيٍّ" ifadesinde, "عَنْ" kelimesi sakin nun ile bitmekte, ardından "vav" harfi gelmektedir. Sakin nun'dan sonra "vav" harfi geldiği için "ihfa" kuralı uygulanır. Nun sesi, vav harfinin sesine gizlenerek, genizden getirilen bir ses (ğunne) ile okunur. Bu nedenle doğru okunuş "an veliyyin" şeklindedir.

Soru 3: Hocası, Ayşe'den "مِنْ قَبْلِ" ifadesini yüksek sesle okumasını istemiştir. Ayşe bu ifadeyi okurken aşağıdaki kurallardan hangisini uygulamalıdır?
a) İzhar   b) İklab   c) İhfa   d) İdğam-ı meal ğunne
Cevap: a) İzhar
Çözüm: "Min gabli" ifadesinde, "min" kelimesinin sonundaki sakin nun'dan sonra "kaf" (ق) harfi gelmektedir. İzhar kuralı, sakin nun veya tenvinden sonra boğaz harflerinden (ء ه ع ح غ خ) biri geldiğinde değil, aynı zamanda "kaf" harfi gibi diğer bazı harfler geldiğinde de nun sesinin açıkça okunmasıdır. "Kaf" harfi, izhar harflerinden biridir, bu nedenle nun sesi olduğu gibi, vurgulu bir şekilde okunur; herhangi bir değişikliğe veya kaynaşmaya uğramaz.