Açı Kenar Açı (AKA) Eşliği, iki üçgenin eş olduğunu kanıtlamak için kullanılan önemli bir kuraldır.
İki üçgende, karşılıklı iki açı ile bu iki açı arasında kalan kenarın uzunlukları eşitse, bu iki üçgen eştir.
Yani, bir üçgende iki açı ve bu açıların arasındaki kenar, başka bir üçgendeki iki açı ve bu açıların arasındaki kenara eşitse, bu iki üçgen eştir.
İki üçgenin eş olduğunu göstermek için şu adımlar izlenir:
Aşağıdaki ABC ve DEF üçgenlerini inceleyelim:
Bu durumda, ∠A ile ∠D eşit, |AB| kenarı ile |DE| kenarı eşit ve ∠B ile ∠E eşittir. Açıların arasında kalan kenar |AB| ve |DE| olduğu için, bu iki üçgen Açı Kenar Açı (AKA) eşliğine göre eştir.
ABC ≅ DEF yazılır.
AKA eşliği, üçgenlerin eş olduğunu ispatlamanın güvenilir bir yoludur. Geometri problemlerinde, üçgenlerin eşliğini kanıtlayarak bilinmeyen kenar uzunluklarını veya açı ölçülerini bulmamızı sağlar.
Dikkat! Eşit olan kenarın, eşit olan iki açının arasında olması gerekir. Eğer kenar, açıların arasında değilse AKA eşliği uygulanamaz.
Soru 1: Aşağıdaki şekilde |AB| = |DE|, m(∠A) = m(∠D) ve m(∠B) = m(∠E)'dir. Bu bilgilere göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
a) |AC| = |DF|
b) |BC| = |EF|
c) m(∠C) = m(∠F)
d) ABC ve DEF üçgenleri eştir.
e) Hiçbiri
Cevap: d) ABC ve DEF üçgenleri eştir.
Çözüm: Verilenler iki üçgende iki açı ve bu açıların arasındaki kenarın eşit olduğunu gösterir. Bu durum Açı-Kenar-Açı (AKA) eşlik kuralıdır. AKA eşliği, üçgenlerin tüm kenar ve açılarının eş olduğu anlamına gelir.
Soru 2: Bir ABC üçgeninde m(∠A) = 50°, |AB| = 8 cm, m(∠B) = 70°'dir. Bir DEF üçgeninde ise m(∠D) = 50°, |DE| = 8 cm, m(∠E) = 70°'dir. Bu iki üçgenin eş olabilmesi için aşağıdakilerden hangisinin de doğru olması gerekir?
a) |BC| = |EF|
b) |AC| = |DF|
c) m(∠C) = m(∠F)
d) |AB| = |DF|
e) Ek bir bilgiye gerek yoktur.
Cevap: e) Ek bir bilgiye gerek yoktur.
Çözüm: İki üçgende de 50° ve 70°lik açılar ile bu açıların arasında kalan 8 cm'lik kenar verilmiştir. Bu, AKA eşlik kuralının tüm koşullarını sağlar. Dolayısıyla üçgenler eştir ve başka bir bilgiye ihtiyaç yoktur.
Soru 3: Aşağıdaki üçgen çiftlerinden hangisinde AKA eşlik kuralı kesinlikle uygulanabilir?
a) İki açısı ve bir kenarı eşit olan üçgenler
b) İki kenarı ve bir açısı eşit olan üçgenler
c) Bir kenarı ve bu kenara komşu iki açısı eşit olan üçgenler
d) Tüm kenar uzunlukları eşit olan üçgenler
e) Tüm açı ölçüleri eşit olan üçgenler
Cevap: c) Bir kenarı ve bu kenara komşu iki açısı eşit olan üçgenler
Çözüm: AKA eşlik kuralı, bir kenarın uzunluğunun ve bu kenarın her iki ucundaki açıların ölçülerinin eşit olması durumunda uygulanır. Seçenekteki ifade bu tanıma doğrudan uymaktadır.