Özdeşlik, değişkenlerin tüm değerleri için doğru olan eşitliklerdir. Yani, bir eşitliğin sol ve sağ tarafı her zaman birbirine eşitse bu bir özdeşliktir.
Denklemler, sadece belirli değerler için doğru olurken, özdeşlikler tüm değerler için doğrudur.
9. sınıfta sıkça kullanılan bazı özdeşlikler:
Soru 1: Aşağıdaki ifadelerden hangisi \( (x + 3)^2 \) özdeşliğinin açılımıdır?
a) \( x^2 + 6x + 9 \)
b) \( x^2 + 3x + 9 \)
c) \( x^2 + 9 \)
d) \( x^2 + 6x + 6 \)
e) \( x^2 + 3x + 6 \)
Cevap: a) \( x^2 + 6x + 9 \)
Çözüm: \( (x + 3)^2 = x^2 + 2 \cdot x \cdot 3 + 3^2 = x^2 + 6x + 9 \) şeklinde açılır.
Soru 2: \( 4a^2 - 9b^2 \) ifadesinin çarpanlarına ayrılmış hali aşağıdakilerden hangisidir?
a) \( (2a - 3b)(2a + 3b) \)
b) \( (4a - 9b)(4a + 9b) \)
c) \( (2a - 3b)^2 \)
d) \( (4a - 9b)^2 \)
e) \( (2a + 3b)^2 \)
Cevap: a) \( (2a - 3b)(2a + 3b) \)
Çözüm: İki kare farkı özdeşliği kullanılır: \( x^2 - y^2 = (x - y)(x + y) \). Burada \( x = 2a \) ve \( y = 3b \) alınır.
1. \( (a + b)^2 = \) a² + ______ + b²
2. \( (x - y)^2 = \) x² - ______ + y²
3. \( a^2 - b^2 = \) (a - b)(______)
4. \( (x + 3)^2 = x^2 + 6x + 9 \) (D/Y)
5. \( (2a - 5)^2 = 4a^2 - 20a + 25 \) (D/Y)
6. \( (m + n)(m - n) = m^2 + n^2 \) (D/Y)
10. \( (3x + 4)^2 \) ifadesini özdeşlik kullanarak açınız.
11. \( (5 - 2y)^2 \) ifadesini özdeşlik kullanarak açınız.
12. \( (7a + 1)(7a - 1) \) ifadesini özdeşlik kullanarak açınız.
13. \( (2p + 3q)^2 \) ifadesinin açılımı aşağıdakilerden hangisidir?
A) \( 4p^2 + 9q^2 \)
B) \( 4p^2 + 6pq + 9q^2 \)
C) \( 4p^2 + 12pq + 9q^2 \)
D) \( 2p^2 + 12pq + 3q^2 \)
14. \( (6 - t)^2 \) ifadesinin açılımı aşağıdakilerden hangisidir?
A) \( 36 - t^2 \)
B) \( 36 - 6t + t^2 \)
C) \( 36 - 12t + t^2 \)
D) \( 6 - 12t + t^2 \)
Cevaplar:
1: 2ab
2: 2xy
3: a + b
4: D
5: D
6: Y
7: B
8: C
9: A
10: \( 9x^2 + 24x + 16 \)
11: \( 25 - 20y + 4y^2 \)
12: \( 49a^2 - 1 \)
13: C
14: C