B3 vitamini, yani Niasin veya Nikotinik Asit, vücudumuzdaki yüzlerce enzimatik reaksiyon için hayati öneme sahip suda çözünen bir vitamindir. Enerji üretiminden sinir sistemi sağlığına, cilt bütünlüğünden kolesterol metabolizmasına kadar kilit roller oynar. Bu yazıda, B3 vitamini eksikliğinin ne olduğunu, tarihte Pellagra hastalığı olarak bilinen bu durumu ve günümüzdeki önemini ele alacağız.
Niasin, vücutta NAD (Nikotinamid Adenin Dinükleotid) ve NADP koenzimlerinin temel bileşenidir. Bu koenzimler:
Vücut kendi başına çok az niasin üretebilir, bu nedenle düzenli olarak besinlerle veya takviyelerle alınması şarttır.
Niasin eksikliğinin yol açtığı klinik tablonun adı Pellagra'dır. Tarihte, özellikle mısır ağırlıklı beslenen toplumlarda sık görülmüştür. Pellagra'nın karakteristik belirtileri "3 D" kuralı ile hatırlanır:
Eğer tedavi edilmezse, bu üçlü belirti dördüncü bir "D" olan Ölüm (Death) ile sonuçlanabilir.
Gelişmiş ülkelerde nadir görülse de, risk altındaki gruplar şunlardır:
Teşhis, klinik belirtiler, beslenme öyküsü ve kan/idrar testleriyle (NAD/NADP seviyeleri) konulur. Tedavi genellikle hızlı ve etkilidir:
Uygun tedavi ile dermatit ve sindirim belirtileri birkaç gün içinde, nörolojik belirtiler ise haftalar içinde düzelmeye başlar.
Pellagra, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. Dengeli ve çeşitli beslenme, riski büyük ölçüde ortadan kaldırır. Et, balık, tam tahıllar, baklagiller ve kuruyemişler diyette mutlaka bulunmalıdır. Eğer yukarıdaki belirtilerden şüpheleniyorsanız veya yüksek risk grubundaysanız, mutlaka bir dahiliye veya endokrinoloji uzmanına başvurmalısınız.
Unutmayın, vitamin eksiklikleri sessizce başlayıp ciddi sonuçlar doğurabilir. Vücudunuzun sinyallerini göz ardı etmeyin.
