🤝 Cemiyetler: 8. Sınıf Konu Anlatımı
8. sınıfta İnkılap Tarihi dersinde karşımıza çıkan "Cemiyetler" konusu, Kurtuluş Savaşı döneminde farklı amaçlarla kurulan örgütleri ifade eder. Bu cemiyetler, işgallere karşı farklı çözümler arayan insanların bir araya gelmesiyle oluşmuştur. Şimdi bu cemiyetleri yakından tanıyalım:
🛡️ Yararlı Cemiyetler
Bu cemiyetler, Türk halkının milli çıkarlarını korumayı amaçlamış ve işgallere karşı direnişi örgütlemiştir.
- 🛡️ Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti: Trakya bölgesinin Yunanistan'a verilmesini engellemek amacıyla kurulmuştur.
- 🛡️ İzmir Müdafaa-i Hukuk-ı Osmaniye Cemiyeti: İzmir ve çevresinin Yunanistan'a verilmesini engellemek için kurulmuştur. Daha sonra adını İzmir Redd-i İlhak Cemiyeti olarak değiştirmiştir.
- 🛡️ Trabzon Muhafaza-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti: Trabzon ve çevresini Pontus Rum Devleti kurulmasına karşı korumak amacıyla kurulmuştur.
- 🛡️ Şark Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti: Doğu Anadolu Bölgesi'ni Ermenilere karşı korumak ve Türk nüfusunun çoğunlukta olduğunu kanıtlamak amacıyla kurulmuştur.
- 🛡️ Adana Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti (Kilikyalılar Cemiyeti): Adana ve çevresini Fransız ve Ermeni işgaline karşı korumak amacıyla kurulmuştur.
- 🛡️ Milli Kongre Cemiyeti: Türk halkının haklılığını dünya kamuoyuna duyurmak amacıyla kurulmuştur. Herhangi bir bölgeyi korumaktan ziyade genel bir amaç taşımıştır.
🚫 Zararlı Cemiyetler
Bu cemiyetler, milli birliğe zarar veren, işgalleri kolaylaştıran ve bağımsızlığa karşı olan cemiyetlerdir. Kendi içinde ikiye ayrılır:
🚫 Azınlıkların Kurduğu Cemiyetler
- 🇬🇷 Mavri Mira Cemiyeti: Bizans İmparatorluğu'nu yeniden kurmayı amaçlayan Rum cemiyetidir.
- 🇬🇷 Pontus Rum Cemiyeti: Karadeniz bölgesinde bir Pontus Rum Devleti kurmayı amaçlayan cemiyettir.
- 🇦🇲 Hınçak ve Taşnak Cemiyetleri: Doğu Anadolu'da bağımsız bir Ermeni devleti kurmayı amaçlayan cemiyetlerdir.
- 🇮🇱 Alyans İsrailit ve Makabi Cemiyetleri: Filistin'de bir İsrail devleti kurmayı amaçlayan Yahudi cemiyetleridir.
🚫 Türklerin Kurduğu Cemiyetler
- 🏳️ Wilson Prensipleri Cemiyeti: Amerikan mandasını savunarak ülkenin kurtulabileceğini iddia eden cemiyettir.
- 🏳️ İngiliz Muhipleri Cemiyeti: İngiliz himayesine girerek ülkenin kurtulabileceğini savunan cemiyettir.
- 🏳️ Hürriyet ve İtilaf Fırkası: İttihat ve Terakki'ye karşı olan ve mevcut durumu korumayı amaçlayan cemiyettir.
- 🏳️ Sulh ve Selamet-i Osmaniye Fırkası: Padişahın emirlerine uyarak ülkenin kurtulabileceğini savunan cemiyettir.
- 🏳️ Teali İslam Cemiyeti: Şeriat kurallarının uygulanmasıyla ülkenin kurtulabileceğini savunan cemiyettir.
Unutmayın: Yararlı cemiyetler birleşerek Sivas Kongresi'nde Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adı altında tek çatı altında toplanmıştır. Bu birleşme, milli mücadeledeki dayanışmayı ve gücü artırmıştır.
