Bu ders notunda, geometrinin temel şekillerinden biri olan dairenin alan ve çevre formüllerini, bu formüllerin nasıl elde edildiğini ve çözümlü örneklerle nasıl uygulandığını öğreneceğiz.
Daire ile ilgili hesaplamaların merkezinde iki önemli sabit bulunur:
Bir dairenin sınır çizgisinin (çember) tam bir turdaki uzunluğuna çevre denir.
Mantığı: Çevre, dairenin çapının π (yaklaşık 3.14) katıdır. Bu, tüm daireler için değişmeyen bir sabit orandır.
Yarıçapı 5 cm olan bir dairenin çevresini bulunuz (π = 3.14 alınız).
Çözüm:
\( r = 5 \) cm
\( C = 2 \pi r = 2 \times 3.14 \times 5 = 31.4 \) cm
Dairenin iç bölgesinin kapladığı yüzey miktarına alan denir.
Mantığı: Bu formül, bir dairenin yarıçapı ile kendisinin ve π sayısının çarpımına eşittir. Aslında daire, yarıçap uzunluğundaki bir doğrunun kendi etrafında 360° dönmesiyle oluşur.
Çapı 14 cm olan bir dairenin alanını bulunuz (π = 3.14 alınız).
Çözüm:
Önce yarıçapı bulmalıyız: \( r = d / 2 = 14 / 2 = 7 \) cm
\( A = \pi r^2 = 3.14 \times 7^2 = 3.14 \times 49 = 153.86 \) cm²
Verilen Bilgi: Yarıçap (r)
Çevre: \( C = 2\pi r \)
Alan: \( A = \pi r^2 \)
Verilen Bilgi: Çap (d)
Çevre: \( C = \pi d \)
Alan: \( A = \pi (\frac{d}{2})^2 \)
Dairenin alan ve çevre hesaplamaları, temel geometrinin en önemli konularındandır. Formüllerin mantığını anlamak ve birimlere dikkat etmek, hem günlük hayattaki problemleri çözmekte hem de ileri matematik konularına hazırlanmakta size büyük kolaylık sağlayacaktır. Formülleri ezberlemek yerine, yarıçap-çap ilişkisini ve π sabitinin anlamını kavramaya çalışın.