Dublet kuralı, optik sistemlerde ve özellikle mercek tasarımında kullanılan önemli bir prensiptir. Bu kural, birbirine yakın iki ince mercekten oluşan sistemlerin odak uzaklığının hesaplanmasına yönelik matematiksel bir yaklaşım sunar.
İki ince mercekten oluşan bir dublet sisteminde, sistemin toplam odak uzaklığı şu formülle hesaplanır:
\(\frac{1}{f} = \frac{1}{f_1} + \frac{1}{f_2} - \frac{d}{f_1 f_2}\)
Burada:
Dublet kuralı, optik mühendisliğinde kritik öneme sahiptir:
İki mercek birbirine çok yakın olduğunda, dublet formülü basitleşir:
\(\frac{1}{f} = \frac{1}{f_1} + \frac{1}{f_2}\)
Aynı odak uzaklığına sahip iki mercek için:
\(\frac{1}{f} = \frac{2}{f_1} - \frac{d}{f_1^2}\)
Odak uzaklıkları 10 cm ve 15 cm olan iki mercek, aralarında 5 cm mesafe olacak şekilde yerleştirilirse:
\(\frac{1}{f} = \frac{1}{10} + \frac{1}{15} - \frac{5}{10 \times 15} = 0.1 + 0.0667 - 0.0333 = 0.1334\)
\(f = \frac{1}{0.1334} ≈ 7.5\ cm\)
Dublet kuralı, optik sistem tasarımcıları için vazgeçilmez bir araç olarak, karmaşık mercek sistemlerinin davranışını anlamada ve kontrol etmede temel bir rol oynamaktadır.