Atomlar, evrenin yapı taşlarıdır ve onların davranışlarını anlamak, maddenin sırlarını çözmek demektir. Bu davranışların temelinde ise atomun çekirdeği etrafında dönen elektronların dizilimi yatar. İşte bu dizilim, yani elektron katman dizilimi, bir atomun kimyasal özelliklerini belirleyen en önemli faktörlerden biridir.
Elektronlar, atom çekirdeği etrafında belirli enerji seviyelerinde bulunurlar. Bu enerji seviyelerine katman veya yörünge adı verilir. Her katmanın belirli bir elektron kapasitesi vardır. Katmanlar, çekirdeğe en yakın olandan başlayarak 1, 2, 3 gibi sayılarla veya K, L, M gibi harflerle ifade edilir.
Elektron katman dizilimi, bir atomdaki elektronların katmanlara nasıl yerleştiğini gösterir. Bu dizilimi yaparken aşağıdaki adımları izleyebiliriz:
Atom numarası: 1
Elektron sayısı: 1
Katman dizilimi: 1
Atom numarası: 8
Elektron sayısı: 8
Katman dizilimi: 2, 6
Atom numarası: 11
Elektron sayısı: 11
Katman dizilimi: 2, 8, 1
Atomların kimyasal bağlar kurma eğilimleri, en dış katmanlarındaki elektron sayılarıyla doğrudan ilişkilidir. Atomlar, en dış katmanlarını 8 elektrona (oktet kuralı) veya 2 elektrona (dublet kuralı) tamamlamak isterler. Bu nedenle elektron alışverişi (iyonik bağ) veya elektron ortaklaşması (kovalent bağ) yoluyla bağlar kurarlar.
Elektron katman dizilimi, kimyanın temelini oluşturur. Bu dizilimi anlamak, elementlerin periyodik tablodaki yerlerini, kimyasal reaksiyonlarını ve madde özelliklerini tahmin etmemizi sağlar. Kısacası, elektron katman dizilimi, atomların gizemli dünyasının kapılarını aralayan bir anahtardır.