f(x) = x şeklinde tanımlanan fonksiyon, doğrusal fonksiyonların en basit örneğidir. Bu fonksiyonun nitel özelliklerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
Fonksiyon, tanım kümesinin tamamında artan bir fonksiyondur. Yani:
Soru 1: f(x) = x doğrusal fonksiyonu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
a) Orijinden geçer ve eğimi 1'dir.
b) Tanım kümesi ile görüntü kümesi aynıdır.
c) Birebir ve örten bir fonksiyondur.
d) Grafiği yatay eksene paralel bir doğrudur.
e) Artan bir fonksiyondur.
Cevap: d) Grafiği yatay eksene paralel bir doğrudur.
Çözüm: f(x) = x fonksiyonunun grafiği 1. açıortay doğrusudur (45° eğimli). Yatay eksene paralel olan fonksiyonlar sabit fonksiyonlardır (örneğin f(x) = 5).
Soru 2: f(x) = x fonksiyonu için aşağıdaki noktalardan hangisi grafik üzerinde yer almaz?
a) (0,0)
b) (1,1)
c) (-3,3)
d) (π,π)
e) (2,-2)
Cevap: e) (2,-2)
Çözüm: f(x) = x fonksiyonunda tüm noktalar (a,a) şeklindedir. (2,-2) noktasında f(2) = 2 ≠ -2 olduğu için grafik üzerinde değildir.
1. f(x) = x fonksiyonunun grafiği, koordinat sisteminde bir ________ şeklindedir.
2. f(x) = x fonksiyonunun tanım kümesi ve değer kümesi ________'dir.
3. f(x) = x fonksiyonunun eğimi ________'dir.
4. f(x) = x fonksiyonu orijinden geçer. (D/Y)
5. f(x) = x fonksiyonunun grafiği yatay bir doğrudur. (D/Y)
6. f(x) = x fonksiyonu birebir ve örtendir. (D/Y)
7. f(x) = x fonksiyonu ________ özelliğine sahiptir. (A/B/C)
8. f(x) = x fonksiyonunun ________ değeri 1'dir. (A/B/C)
9. f(x) = x fonksiyonu orijine göre ________ gösterir. (A/B/C)
10. f(x) = x fonksiyonunun grafiğini çizerek x=2 noktasındaki değerini gösteriniz.
11. f(x) = x fonksiyonunun ters fonksiyonunu yazınız.
12. f(x) = x fonksiyonu için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
a) Çift fonksiyondur
b) Tek fonksiyondur
c) Periyodiktir
d) Sabit fonksiyondur
Cevaplar:
1: doğru
2: tüm reel sayılar
3: 1
4: D
5: Y
6: D
7: A
8: B
9: C
10: (2,2)
11: f-1(x) = x
12: b
Soru 1: \( f(x) = x \) fonksiyonu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
a) Orijinden geçer.
b) Eksenlere göre simetriktir.
c) Artan bir fonksiyondur.
d) Ters fonksiyonu kendisine eşittir.
e) Tanım kümesi yalnızca pozitif reel sayılardır.
Cevap: e) Tanım kümesi yalnızca pozitif reel sayılardır. Çözüm: \( f(x) = x \) fonksiyonunun tanım kümesi tüm reel sayılardır (\(\mathbb{R}\)).
Soru 2: \( f(x) = x \) fonksiyonunun grafiği ile \( g(x) = -x \) fonksiyonunun grafiği arasındaki ilişki nedir?
a) Birbirine paraleldir.
b) x eksenine göre simetriktir.
c) y eksenine göre simetriktir.
d) Orijine göre simetriktir.
e) Hiçbiri.
Cevap: d) Orijine göre simetriktir. Çözüm: \( g(x) = -f(x) \) olduğundan, grafikler orijine göre simetriktir.
Soru 3: \( f(x) = x \) fonksiyonu için aşağıdaki özelliklerden hangisi doğrudur?
a) Mutlak maksimum değeri vardır.
b) Periyodiktir.
c) Birebir ve örtendir.
d) İkinci dereceden bir fonksiyondur.
e) Asimptotu vardır.
Cevap: c) Birebir ve örtendir. Çözüm: Doğrusal fonksiyonlar, tanım ve değer kümeleri \(\mathbb{R}\) olduğunda birebir ve örtendir.