Vitaminler arasında belki de en az konuşulan, ancak hayati bir işlevi yerine getiren K vitamini, adını Almanca "Koagulationsvitamin" (pıhtılaşma vitamini) kelimesinden alır. Adından da anlaşılacağı gibi, en temel görevi kanın pıhtılaşma mekanizmasını düzenlemektir. Ancak görevleri bununla sınırlı değil; kemik sağlığından kalp-damar sistemine kadar birçok alanda önemli roller üstlenir.
Aslında tek bir vitamin değil, yağda çözünen bir vitamin grubudur. Başlıca iki doğal formu vardır:
Vücudunuzda bir kesik oluştuğunda kanamanın durmasını sağlayan süreç, pıhtılaşma kaskadı olarak adlandırılan bir dizi karmaşık kimyasal reaksiyondur. K vitamini, karaciğerde pıhtılaşma faktörlerinin (Faktör II, VII, IX, X) üretimi için mutlak gereklidir. Bu proteinler olmadan en ufak bir kanama bile kontrol altına alınamaz. K vitamini eksikliğinde morarmalar, burun kanamaları, diş eti kanamaları ve ciddi durumlarda iç kanama riski artar.
K vitamini, kemik yapısında bulunan ve kalsiyumu bağlayan osteokalsin adlı proteinin aktive edilmesini sağlar. Bu sayede kalsiyumun kemiklere yerleşmesine ve kemik mineral yoğunluğunun korunmasına yardımcı olur. Yeterli K vitamini alımı, özellikle osteoporoz (kemik erimesi) riskini azaltmada önemli bir faktördür.
K vitamini, özellikle K2 formu, kalsiyumun yumuşak dokularda (örneğin damar çeperlerinde) birikmesini önleyen MGP proteinini aktive eder. Bu mekanizma, damarların kireçlenmesini (arteriyel kalsifikasyon) engelleyerek ateroskleroz (damar sertliği) ve kalp hastalığı riskini düşürmeye katkıda bulunur.
Sağlıklı bir beslenme ile günlük K vitamini ihtiyacını karşılamak oldukça kolaydır. İşte en zengin kaynaklar:
Önemli bir not: K vitamini yağda çözünen bir vitamin olduğu için, bu besinlerin az miktarda sağlıklı yağ (zeytinyağı, avokado gibi) ile tüketilmesi emilimini artıracaktır.
K vitamini, sadece "kan pıhtılaşma vitamini" olmanın çok ötesinde, vücudun kalsiyum trafiğini yöneten bir düzenleyici gibi çalışır. Onu doğru yerlere (kemiklere) yönlendirirken, yanlış yerlere (damarlara) birikmesini engeller. Dengeli bir beslenme ile yeterli miktarda alınabilen bu vitamin, uzun vadeli sağlık için göz ardı edilmemesi gereken sessiz bir destekçidir. Herhangi bir takviye kullanımı öncesinde ise mutlaka bir sağlık profesyoneline danışmak gerektiği unutulmamalıdır.
