Kütahya-Eskişehir Savaşları (Tekalif-i Milliye)

Question

Bu iki savaşın neden Tekalif-i Milliye Emirleri ile aynı dönemde ele alındığını anlamakta zorlanıyorum. Ordunun ihtiyaçları için halktan nasıl bir seferberlik istendiğini ve bunun savaşların gidişatını nasıl etkilediğini merak ediyorum. Konunun bu kısmı kafamı karıştırıyor.

Answer 1

🇹🇷 Kütahya-Eskişehir Savaşları ve Tekalif-i Milliye Emirleri

Kurtuluş Savaşı'nın en kritik ve zorlu dönemlerinden biri olan Kütahya-Eskişehir Muharebeleri, Türk ordusunun stratejik geri çekilişi ve ardından toparlanarak Başkomutanlık Meydan Muharebesi'ne uzanan sürecin başlangıcıdır. Bu savaşlar, aynı zamanda Tekalif-i Milliye (Milli Yükümlülükler) Emirleri'nin yayınlanmasına vesile olmuş, tüm yurdu seferberliğe çağıran tarihi bir kararın alınmasını sağlamıştır.

⚔️ Kütahya-Eskişehir Savaşlarının Arka Planı

1921 yılının Temmuz ayında, İnönü Muharebeleri'nde durdurulan Yunan ordusu, tüm gücüyle son bir taarruza hazırlanıyordu. Hedefleri, Türk ordusunun ana kuvvetlerini yok edip Ankara'yı ele geçirmekti. Türk ordusu ise henüz sayıca ve teçhizatça yetersizdi.

🔥 Muharebelerin Gelişimi ve Sonuçları

• 📅 Zaman: 10-24 Temmuz 1921
• 📍 Cepheler: Kütahya, Afyon ve Eskişehir hatlarında şiddetli çarpışmalar yaşandı.
• ⚡ Sonuç: Üstün Yunan kuvvetleri karşısında Türk ordusu, ağır kayıplar vermemek ve kuşatılmamak için Mustafa Kemal Paşa'nın emriyle stratejik bir geri çekilme yaptı. Ordu, Sakarya Nehri'nin doğusuna çekildi.
• 🎯 Önemi: Bu bir yenilgi değil, zaman kazanma ve mevzi değiştirme hamlesiydi. Ancak, Yunan ordusu Eskişehir ve Kütahya gibi önemli şehirleri geçici olarak işgal etti, bu durum TBMM'de endişe yarattı.

🛡️ Tepki: Tekalif-i Milliye Emirleri (8 Ağustos 1921)

Ordunun ihtiyaçlarını karşılamak ve Sakarya'da savunmayı güçlendirmek için Mustafa Kemal Paşa, Başkomutan sıfatıyla olağanüstü yetkiler aldı. Bu yetkiyle, 10 maddelik Tekalif-i Milliye Emirleri'ni yayınladı. Emirler, tam bir topyekûn seferberlik ilanıydı.

📜 Tekalif-i Milliye Emirlerinden Önemli Maddeler:

• 🧺 Her ilçede bir "Tekalif-i Milliye Komisyonu" kurulacak.
• 🍞 Her ev, birer çamaşır, çorap ve çarık hazırlayacak.
• 🏠 Halkın elindeki giyim eşyasının, çarığın, zahirenin %40'ına el konulacak. (Bedeli sonradan ödenecekti)
• ⚙️ Her türlü makineli araç, nakil vasıtası (at, araba, kağnı) ve beygirin %20'sine el konulacak.
• 🛠️ Demirci, marangoz, dökümcü gibi esnaf ordunun emrine girecek.
• ⛽ Benzin, vakum, gres yağı, makine yağı, kaz lastiği, kablo, telefon makinesi gibi teknik malzemelerin tamamına el konulacak.

💎 Tarihi Önemi ve Sakarya'ya Etkisi

Tekalif-i Milliye Emirleri, savaşın kaderini değiştiren bir adımdı. Kısa sürede toplanan malzemeler, Sakarya'da toparlanan orduyu güçlendirdi. Halkın her kesiminden büyük bir fedakarlıkla desteklenen bu seferberlik, 22 gün 22 gece süren Sakarya Meydan Muharebesi'nin (23 Ağustos-13 Eylül 1921) kazanılmasında hayati rol oynadı. Bu zaferin ardından TBMM, Mustafa Kemal Paşa'ya "Gazi" unvanı ve "Mareşal" rütbesi verdi.

Sonuç olarak, Kütahya-Eskişehir Savaşları ve onun doğurduğu Tekalif-i Milliye Emirleri, Kurtuluş Savaşı'nın en zor anında, milletin kendi kaderine nasıl sahip çıktığının ve lideriyle nasıl kenetlendiğinin en çarpıcı örneklerindendir. Stratejik bir geri çekiliş, tüm ulusu harekete geçiren bir seferberliğe ve nihayetinde tarihi bir zafere dönüşmüştür.