Rumi Takvim özellikleri

Question

Rumi Takvim'in hangi amaçla kullanıldığını ve Miladi Takvim'den farkını tam olarak anlayamadım. Özellikle mali işlerde neden tercih edildiğini merak ediyorum. Ayrıca başlangıç tarihi ve mevsimsel uyumu konusunda da kafam karıştı.

Answer 1

Rumi Takvim Nedir?

Rumi Takvim, Osmanlı İmparatorluğu'nda 19. yüzyıldan itibaren resmi ve mali işlemlerde kullanılan, güneş yılı esasına dayanan bir takvim sistemidir. Temel olarak, dini işlerde kullanılan Hicri Takvim'den farklı olarak, tarım, ticaret ve maliye gibi alanlarda mevsimsel değişikliklerle uyumlu bir sistem oluşturmak amacıyla kabul edilmiştir.

Başlıca Özellikleri

• Güneş Yılı Esası: Rumi Takvim, dünyanın güneş etrafındaki bir tam dönüşünü (365 gün 6 saat) temel alır. Bu, ayın evrelerini takip eden Hicri Takvim'den temel farkıdır.
• Başlangıç Noktası: Takvim, Hicret olayını (MS 622) başlangıç kabul eder, tıpkı Hicri Takvim gibi. Ancak güneş yılı esaslı olduğu için, Miladi Takvim ile Rumi Takvim arasında yıl sayısı olarak sabit bir fark vardır.
• Mali Takvim: Özellikle devletin gelir-gider hesaplarını, vergilendirmeyi ve tarımsal üretim planlamasını düzenlemek için kullanılmıştır. Bu nedenle "Mali Takvim" olarak da anılır.
• 1 Mart Yılbaşı: Rumi Takvim'de yılbaşı 1 Mart olarak kabul edilmiştir. Bu, Osmanlı mali yılının başlangıcıdır.

Miladi Takvim ile İlişkisi ve Fark

Rumi Takvim ile şu anda kullandığımız Miladi Takvim arasında yakın bir ilişki vardır. İki takvim arasında, 13. yüzyıldan 20. yüzyılın başına kadar 584 yıl sabit bir fark bulunuyordu. Bu fark şu formülle ifade edilebilir:

Miladi Yıl = Rumi Yıl + 584

Örnek: Rumi 1285 yılı, 1285 + 584 = 1869 Miladi yılına denk gelir.

Önemli Not: 1917'de çıkarılan bir kanunla Rumi Takvim'in yılbaşı 1 Mart'tan 1 Ocak'a alınmış ve Miladi Takvim ile olan fark 13 güne düşürülmüştür. Bu nedenle, 1917 sonrası tarihleri çevirirken bu 13 günlük farkı da hesaba katmak gerekir.

Tarihçe ve Kaldırılışı

• Rumi Takvim, resmi olarak 13 Mart 1840 tarihinde kullanıma girmiştir.
• Cumhuriyet'in ilanından sonra, 26 Aralık 1925'te kabul edilen ve 1 Ocak 1926'dan itibaren yürürlüğe giren kanunla, Rumi Takvim tamamen kaldırılarak yerine Miladi Takvim benimsenmiştir.

Özet

Rumi Takvim, Osmanlı Devleti'nin modernleşme sürecinde, özellikle mali ve idari işleri düzene sokmak amacıyla kullandığı, güneş yılına dayalı pratik bir takvim sistemidir. Hem dini takvimden (Hicri) ayrı bir yapıya sahip olması hem de Miladi Takvim'e geçişte bir ara basamak olması açısından Türk tarihinde önemli bir yere sahiptir.