Bir argüman, bir veya daha fazla öncülden (destekleyici ifadelerden) ve bu öncüllerden çıkarılan bir sonuçtan oluşur. Sorumuz, bu öncüllerin doğru kabul edildiği durumda sonucun zorunlu olarak doğru olması durumunu soruyor. Hadi bu önemli mantık kavramını adım adım inceleyelim:
- Argüman Nedir? Bir argüman, belirli iddiaları (öncülleri) kullanarak başka bir iddiayı (sonucu) destekleme girişimidir. Mantıkta, bir argümanın kalitesini değerlendirirken iki temel özelliğe bakarız: doğruluk ve geçerlilik.
- Geçerlilik (Validity): İşte sorumuzun cevabı tam da bu noktada yatıyor! Geçerlilik, bir argümanın yapısıyla, yani öncüller ile sonuç arasındaki mantıksal ilişkiyle ilgilidir. Bir argüman, eğer öncülleri doğru KABUL EDİLDİĞİNDE sonucun zorunlu olarak doğru olması GEREKİYORSA geçerlidir. Başka bir deyişle, geçerli bir argümanda öncüller doğruysa, sonucun yanlış olması imkansızdır. Geçerlilik, öncüllerin gerçekte doğru olup olmadığına bakmaz, sadece argümanın mantıksal yapısının sağlam olup olmadığına bakar.
- Geçerli Bir Argüman Örneği:
Öncül 1: Bütün insanlar ölümlüdür.
Öncül 2: Sokrates bir insandır.
Sonuç: O halde Sokrates ölümlüdür.
Bu argüman geçerlidir. Çünkü eğer "Bütün insanlar ölümlüdür" ve "Sokrates bir insandır" öncülleri doğru kabul edilirse, "Sokrates ölümlüdür" sonucunun yanlış olması mantıken imkansızdır. Argümanın yapısı gereği, öncüller doğruysa sonuç da zorunlu olarak doğrudur.
- B) Doğruluk (Truth): Bir öncülün veya sonucun gerçek dünyaya uygun olup olmamasıdır. Örneğin, "Bütün kediler mavidir" ifadesi doğru değildir. Bir argüman geçerli olabilir ama öncülleri yanlış olduğu için sonucu da yanlış olabilir.
- C) Tutarlılık (Consistency): Bir dizi ifadenin birbiriyle çelişmemesi durumudur. Yani, aynı anda hepsinin doğru olabilme ihtimali olmasıdır.
- D) Sağlamlık (Soundness): Bir argümanın hem geçerli olması hem de tüm öncüllerinin gerçekte doğru olması durumudur. Sağlam bir argümanın sonucu her zaman doğrudur. Geçerlilik, sağlamlığın bir ön koşuludur.
- Gördüğümüz gibi, öncüllerin doğru kabul edildiği durumda sonucun zorunlu olarak doğru olması durumu, argümanın mantıksal yapısının gücünü ifade eden Geçerlilik kavramıdır.
Cevap A seçeneğidir.
