Biruni, jeodezi (yer ölçümü) alanında çalışmalar yapmış, dünyanın çevresini hesaplamış ve "Mesud'un Kanunu" adlı eseriyle tanınmıştır. Aşağıdaki ifadelerden hangisi Biruni'nin coğrafya bilimine katkılarından biri değildir?
A) Enlem-boylam derecelerini hesaplama
B) Dünyanın yuvarlak olduğunu ispatlama
C) İlk dünya haritasını çizme
D) Çeşitli kültürlerin coğrafi bilgilerini karşılaştırma
Bu soruyu çözmek için, Biruni'nin coğrafya bilimine yaptığı katkıları ve seçeneklerdeki ifadeleri dikkatlice incelememiz gerekiyor. Hazırsanız başlayalım!
- A) Enlem-boylam derecelerini hesaplama: Biruni, matematik ve astronomi alanındaki bilgisiyle enlem ve boylam derecelerini hassas bir şekilde hesaplamıştır. Bu, coğrafi konum belirleme açısından çok önemli bir katkıdır.
- B) Dünyanın yuvarlak olduğunu ispatlama: Biruni, dünyanın yuvarlak olduğunu zaten bilinen bir bilgiyi çeşitli yöntemlerle desteklemiş ve kanıtlamıştır. Hatta dünyanın çevresini de büyük bir doğrulukla hesaplamıştır. Bu da coğrafya bilimine önemli bir katkıdır.
- C) İlk dünya haritasını çizme: İşte burası dikkat! İlk dünya haritasını çizme iddiası Biruni'ye ait değildir. Dünya haritaları daha öncesinde de çizilmiştir. Biruni'nin haritacılık alanında çalışmaları olsa da, ilk dünya haritasını çizdiği bilgisi doğru değildir.
- D) Çeşitli kültürlerin coğrafi bilgilerini karşılaştırma: Biruni, farklı kültürlere ait coğrafi bilgileri derlemiş ve karşılaştırmıştır. Bu sayede coğrafya bilgisinin gelişimine katkıda bulunmuştur. "Mesud'un Kanunu" adlı eseri de bu karşılaştırmalı bilgileri içerir.
Gördüğümüz gibi, A, B ve D seçenekleri Biruni'nin coğrafya bilimine yaptığı katkıları doğru bir şekilde yansıtırken, C seçeneği hatalıdır. Biruni, ilk dünya haritasını çizen kişi değildir.
Cevap C seçeneğidir.
