Modern coğrafya, bir olayın mekânsal dağılışını incelerken neden-sonuç ilişkisi kurmaya önem verir. Aşağıdaki sorulardan hangisi coğrafyanın bu temel sorusuna bir örnek oluşturmaz?
A) Türkiye'de deprem riski neden fazladır?
B) İstanbul'un nüfusu neden diğer illerden fazladır?
C) Mısır piramitleri hangi tarihte inşa edilmiştir?
D) Akdeniz iklimi hangi bölgelerde görülür?
Merhaba sevgili öğrenciler, bu soruyu coğrafyanın temel prensiplerini anlayarak çözebiliriz. Unutmayın, coğrafya olayları sadece tanımlamakla kalmaz, aynı zamanda onların neden ve sonuçlarını da araştırır.
Şimdi şıkları tek tek inceleyelim:
- A) Türkiye'de deprem riski neden fazladır? Bu soru, deprem riskinin nedenini sorguluyor. Yani, deprem riskinin oluşmasına yol açan faktörleri (fay hatları, tektonik hareketler vb.) araştırıyor. Bu, coğrafyanın neden-sonuç ilişkisi kurma prensibine uygundur.
- B) İstanbul'un nüfusu neden diğer illerden fazladır? Bu soru da nüfus yoğunluğunun nedenini sorguluyor. İstanbul'un nüfusunun fazla olmasının sebepleri (iş imkanları, ulaşım kolaylığı, sanayi vb.) coğrafi faktörlerle açıklanabilir. Bu da neden-sonuç ilişkisine bir örnektir.
- C) Mısır piramitleri hangi tarihte inşa edilmiştir? Bu soru, sadece bir olayın tarihini soruyor. Piramitlerin neden inşa edildiği, hangi coğrafi koşullarda inşa edildiği gibi neden-sonuç ilişkisi kurmaya yönelik bir sorgulama içermiyor. Dolayısıyla, bu soru coğrafyanın temel sorusuna bir örnek oluşturmaz.
- D) Akdeniz iklimi hangi bölgelerde görülür? Bu soru, Akdeniz ikliminin nerede görüldüğünü soruyor. Aynı zamanda, iklimin oluşum nedenleri ve yeryüzü şekilleriyle ilişkisi de düşünülebilir. Bu nedenle, dolaylı olarak bir neden-sonuç ilişkisi de içerebilir.
Gördüğünüz gibi, sadece C şıkkı bir olayın nedenini sorgulamıyor, sadece ne zaman gerçekleştiğini belirtiyor. Bu yüzden coğrafyanın temel sorusuna örnek teşkil etmez.
Cevap C seçeneğidir.
