Türkçede cümleler, yüklemlerinin türüne göre isim veya fiil cümlesi olarak ikiye ayrılır. Bu bilgiye göre, aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi, bir eylemin adını taşımasına rağmen bir isim cümlesi kurmuştur?
A) Çocuklar, bahçede neşeyle koşuşturuyordu.
B) En büyük hayali, dünyayı gezmekti.
C) Misafirler, akşam yemeğinden sonra ayrıldı.
D) Fırtına, ağaçları kökünden söküp attı.
Merhaba sevgili öğrenciler! Bu soruyu çözerken yüklemin türüne ve cümlenin anlamına dikkat edeceğiz. Unutmayın, bir kelimenin isim mi fiil mi olduğunu anlamak, cümlenin türünü belirlemede çok önemli.
- Adım 1: İsim ve Fiil Cümlesi Kavramını Hatırlayalım
- İsim cümlesi: Yüklemi isim soylu (isim, sıfat, zamir, zarf, edat) olan cümlelerdir.
- Fiil cümlesi: Yüklemi fiil olan cümlelerdir.
- Adım 2: Seçenekleri İnceleyelim
- A) Çocuklar, bahçede neşeyle koşuşturuyordu.
- Yüklem: "koşturuyordu". Bu kelime "koşmak" fiilinden türemiştir. Dolayısıyla bu bir fiil cümlesidir.
- B) En büyük hayali, dünyayı gezmekti.
- Yüklem: "gezmekti". Burada "gezmek" fiili "-mek" eki alarak isim-fiil olmuştur. Ancak "-ti" ek-fiilini alarak yüklem görevini üstlenmiş ve isim cümlesi kurmuştur. Yani, bir eylemin adı (gezmek) yüklem olmuş ve isim cümlesi oluşturmuştur.
- C) Misafirler, akşam yemeğinden sonra ayrıldı.
- Yüklem: "ayrıldı". Bu kelime "ayrılmak" fiilinden türemiştir. Bu da bir fiil cümlesidir.
- D) Fırtına, ağaçları kökünden söküp attı.
- Yüklem: "söküp attı". Bu birleşik fiildir ve "sökmek" ve "atmak" fiillerinden oluşmuştur. Bu da bir fiil cümlesidir.
- Adım 3: Doğru Cevabı Bulalım
- Gördüğümüz gibi, sadece B seçeneğinde bir fiilin adı (gezmek) yüklem olarak kullanılmış ve ek fiil alarak isim cümlesi oluşturmuştur.
Cevap B seçeneğidir.
