Yapay zeka destekli işe alım süreçlerinde, algoritmalar geçmişteki başarılı çalışanların verileriyle eğitilmektedir. Bu durum, tarihsel olarak belirli demografik grupların işe alımında ayrımcılık yapılmışsa, algoritmanın da bu önyargıyı pekiştirmesine yol açabilmektedir.
Bu problem, aşağıdaki sosyolojik kavramlardan hangisi kapsamında incelenebilir?
A) Sosyal hareketlilik
B) Kurumsal ırkçılık
C) Kültürel relativizm
D) Toplumsal cemaatleşme
Merhaba öğrenciler, bu soruyu sosyolojik kavramlar ışığında adım adım inceleyerek doğru cevaba ulaşalım:
- Sorunun Temelini Anlama: Soruda yapay zeka (YZ) destekli işe alım süreçlerindeki potansiyel bir soruna odaklanılıyor. YZ algoritmaları, geçmişteki başarılı çalışanların verileriyle eğitiliyor. Eğer geçmişte belirli demografik gruplara karşı ayrımcılık yapılmışsa, bu durum algoritmanın da aynı önyargıları tekrarlamasına neden olabilir.
- Seçenekleri Değerlendirme:
- A) Sosyal Hareketlilik: Sosyal hareketlilik, bireylerin veya grupların sosyal statülerinde yukarı veya aşağı yönlü değişimleri ifade eder. Bu kavram, sorudaki ayrımcılık potansiyeliyle doğrudan ilişkili değildir.
- B) Kurumsal Irkçılık: Kurumsal ırkçılık, bir kurumun politikaları, uygulamaları veya prosedürleri aracılığıyla sistematik olarak belirli ırksal gruplara dezavantaj sağlayan durumları ifade eder. Sorudaki YZ algoritmasının geçmişteki ayrımcı uygulamaları tekrarlama potansiyeli, kurumsal ırkçılık kavramıyla örtüşmektedir. Çünkü algoritma, geçmişteki önyargıları "öğrenerek" ayrımcılığı sürdürebilir.
- C) Kültürel Relativizm: Kültürel relativizm, farklı kültürlerin değerlerinin ve inançlarının kendi bağlamlarında anlaşılması gerektiğini savunan bir yaklaşımdır. Bu kavram, sorudaki ayrımcılık sorununa doğrudan bir çözüm sunmamaktadır.
- D) Toplumsal Cemaatleşme: Toplumsal cemaatleşme, belirli ortak özelliklere sahip insanların bir araya gelerek oluşturduğu grupları ifade eder. Bu kavram, sorudaki ayrımcılık sorununu açıklamak için yeterli değildir.
- Doğru Cevabı Belirleme: Geçmişteki ayrımcı uygulamaların YZ algoritmaları aracılığıyla devam ettirilmesi potansiyeli en iyi şekilde "Kurumsal Irkçılık" kavramıyla açıklanabilir. Algoritma, bir kurumun (işe alım süreci) bir parçası olarak, geçmişteki ayrımcı uygulamaları sistematik olarak tekrarlayabilir.
Bu nedenle cevap B seçeneğidir.
