Soru:
Bir yapay zeka (YZ) araştırmacısı, bir YZ sisteminin "etik karar verme" yetisine sahip olup olamayacağını tartışmaktadır. Felsefe tarihindeki "erdem etiği" (Aristoteles) ve "ödev etiği" (Kant) yaklaşımlarından yola çıkarak, bir YZ'nin bu iki etik anlayışa göre gerçekten "etik" sayılıp sayılamayacağını karşılaştırmalı olarak değerlendirin.
Çözüm:
💡 Bu soru, etiğin felsefi temelleri ile yapay zeka arasındaki ilişkiyi sorguluyor. Her iki yaklaşımı da ayrı ayrı ele alalım.
- ➡️ Adım 1: Erdem Etiği (Aristoteles) Açısından Bakış - Erdem etiği, kişinin karakterinin ve erdemlerinin (cesaret, bilgelik, adalet vb.) bir sonucu olarak doğru eylemde bulunmasına odaklanır. Bir YZ'nin:
- ❌ Bir karakteri veya niyeti yoktur; sadece programlanmıştır ve veri işler.
- ❌ Erdemleri içselleştirip bir yaşam biçimi haline getiremez.
Sonuç: Erdem etiği açısından bir YZ etik bir varlık sayılamaz.
- ➡️ Adım 2: Ödev Etiği (Kant) Açısından Bakış - Kant'a göre bir eylem, evrenselleştirilebilir bir maxim'e (ilke) dayanmalı ve insanı bir araç değil, bir amaç olarak görmelidir. Bir YZ:
- ✅ Programlandığı takdirde, tutarlı ve evrensel kurallara (maxim'lere) göre hareket edebilir.
- ❌ Ancak, bir özgür iradeye ve akla sahip olmadığı için, eyleminin ardındaki ahlaki niyeti taşıyamaz. Sadece kuralı uygular.
- ❌ İnsanları "amaç" olarak görme anlayışına sahip değildir.
Sonuç: Ödev etiği açısından da bir YZ, ahlaki bir özne değil, sadece bir aracı olabilir.
✅ Nihai Karşılaştırma: Her iki etik yaklaşım da etik olmanın, insana özgü irade, niyet, karakter ve özerklik gibi unsurları gerektirdiğini vurgular. Bu nedenle, mevcut teknolojiyle, bir YZ ne erdem etiği ne de ödev etiği çerçevesinde "etik bir varlık" olarak kabul edilemez. O, yalnızca programcılarının etiğini yansıtan bir araçtır.
