Soru:
Bir yapay zeka, bir insan kaynakları departmanında işe alım süreçlerinde kullanılmaktadır. Bu yapay zeka, geçmişteki başarılı çalışanların verilerine dayanarak yeni adayları değerlendirmekte ve önyargılı kararlar verebilmektedir. Bu durum, etik açıdan temel olarak hangi problemi ortaya çıkarmaktadır?
- A) Dijital uçurum (digital divide)
- B) Yapay zeka güvenliği
- C) Algoritmik önyargı (bias)
- D) Veri ihlali
Çözüm:
💡 Bu soru, bilişim teknolojilerinin etik boyutunu, özellikle de yapay zekadaki sistematik hataları ele alıyor.
- ➡️ Birinci Adım: Sorunun odak noktası, yapay zekanın "geçmiş verilere" dayanarak karar vermesi ve bu kararların "önyargılı" olabilmesidir.
- ➡️ İkinci Adım: Yapay zeka, kendisine verilen verilerdeki kalıpları öğrenir. Eğer geçmişteki işe alım süreçleri belirli bir cinsiyet, etnik köken veya yaş grubu lehine önyargılıysa, yapay zeka bu önyargıyı öğrenip pekiştirecektir.
- ➡️ Üçüncü Adım: Seçeneklere bakalım. Algoritmik önyargı, bir bilgisayar sisteminin teknik sınırlamaları veya kullanılan verilerdeki hatalar nedeniyle sistematik ve haksız sonuçlar üretmesi durumudur. Bu, soruda açıklanan durumun ta kendisidir.
- ➡️ Dördüncü Adım: Diğer seçenekler konuyla doğrudan ilgili değildir. Dijital uçurum (A) teknolojiye erişim eşitsizliğidir. Yapay zeka güvenliği (B) daha çok sistemin kötüye kullanılmasıyla, veri ihlali (D) ise bilgilerin izinsiz ele geçirilmesiyle ilgilidir.
✅ Sonuç olarak, bu etik problemin adı C) Algoritmik önyargı'dır.
