Soru:
Aşağıdaki şemada bir stoma ve kapatma hücrelerinin durumu gösterilmiştir. Kapatma hücrelerinin içeriği "Yüksek osmotik basınç, şişkin hücre" olarak etiketlenmiştir. Bu durumda stomanın durumu (açık/kapalı) ve bu durumun bitki fizyolojisi üzerindeki olası bir etkisi nedir?
Çözüm:
🌿 Bu soru, stomaların çalışma mekanizmasını anlamamızı gerektiriyor. Şemadaki ipucundan yola çıkarak analiz edelim.
- ➡️ Birinci adım: Kapatma hücrelerinde yüksek osmotik basınç olduğu belirtilmiş. Bu, hücrelere su girdiği ve hücrelerin turgor basıncının arttığı anlamına gelir.
- ➡️ İkinci adım: Turgor basıncı artan kapatma hücreleri şişer ve birbirinden uzaklaşarak aralarındaki stoma açıklığı (ostiole) genişler. Yani stoma açık durumdadır.
- ➡️ Üçüncü adım: Stoma açık olduğunda, bitki için hayati öneme sahip gaz alışverişi (fotosentez için \(CO_2\) alımı, \(O_2\) atılımı) maksimum düzeyde gerçekleşir.
- ➡️ Dördüncü adım: Ancak bu durumun bir bedeli vardır. Açık stoma, terleme (su kaybı) oranını da artırır. Bu, bitkinin suyu bol olduğunda (örn. gündüz, ışık varlığında) kabul edilebilir bir durumdur.
✅ Sonuç: Stoma açıktır. Bu durum, gaz alışverişini hızlandırır ancak bitkinin su kaybını da artırır.
