Soru:
Türk tarihindeki demokrasi gelişim sürecinde, aşağıdaki kavramlardan hangisi halkın yönetime katılımını en erken dönemde temsil eden bir uygulamadır?
- A) Tanzimat Fermanı
- B) I. Meşrutiyet
- C) Kurultay
- D) Cumhuriyet'in İlanı
Çözüm:
💡 Bu soru, Türk tarihindeki demokratik kurumların kronolojik olarak ne zaman ortaya çıktığını bilmemizi istiyor. Hangi seçeneğin "en erken döneme" ait olduğunu bulmalıyız.
- ➡️ Tanzimat Fermanı (1839): Osmanlı İmparatorluğu'nda modern anlamda hukuk üstünlüğü ve eşitlik getiren bir belgedir. Ancak halkın doğrudan yönetime katılımı söz konusu değildir.
- ➡️ I. Meşrutiyet (1876): Osmanlı'da ilk anayasa (Kanun-i Esasi) ve meclisin açıldığı dönemdir. Halkın temsilcileri ilk kez yönetimde söz sahibi olmuştur.
- ➡️ Cumhuriyet'in İlanı (1923): Egemenliğin millete ait olduğu, en gelişmiş ve çağdaş demokrasi modelidir.
- ➡️ Kurultay: İslamiyet öncesi Türk devletlerinde (Göktürk, Uygur vb.) devlet işlerinin görüşüldüğü meclistir. Hükümdarın yetkilerini sınırlayan ve halkın temsilcilerinin söz hakkı olduğu bir yapıdır. Diğer seçeneklere kıyasla çok daha eski bir döneme aittir.
✅ Kronolojik olarak en erken dönem İslamiyet öncesi Türk devletlerindeki Kurultay uygulamasıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.
