Soru:
29 Ekim 1923'te Cumhuriyet'in ilanı, Türk demokrasi tarihinde bir dönüm noktasıdır. Cumhuriyet yönetiminin, Osmanlı'daki Meşrutiyet yönetiminden temel bir farkı aşağıdakilerden hangisidir?
- A) Meclis'in varlığı
- B) Seçimlerin yapılması
- C) Anayasal bir düzen olması
- D) Egemenliğin kaynağının millet olması
Çözüm:
💡 Bu soru, iki farklı yönetim biçiminin (Meşrutiyet ve Cumhuriyet) temel dayanak noktasını karşılaştırmamızı istiyor. En temel ve belirleyici farkı bulmalıyız.
- ➡️ A Seçeneği: Hem Meşrutiyet'te hem de Cumhuriyet'te bir meclis vardır. Bu bir ortak özelliktir.
- ➡️ B Seçeneği: Her iki sistemde de seçimler yapılarak meclis oluşturulur. Bu da bir ortak özelliktir.
- ➡️ C Seçeneği: Hem 1876 Kanun-i Esasi hem de 1921/1924 anayasaları vardır. Yani her ikisi de anayasal bir düzene sahiptir. Bu da bir ortak özelliktir.
- ➡️ D Seçeneği: Bu, temel farktır. 👑 Meşrutiyet, "egemenliğin kaynağı padişahtır" ilkesine dayanır. Padişah, halka yetkisini kullanma izni verir (tebaa). 👨👩👧👦 Cumhuriyet'te ise "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir." Millet, kendi kendini yönetir (vatandaş). Bu, monarşi ile cumhuriyet arasındaki en köklü ayrımdır.
✅ Cumhuriyet'i tanımlayan en önemli özellik, egemenliğin bir kişiye veya hanedana değil, millete ait olmasıdır. Bu nedenle doğru cevap D seçeneğidir.
