Soru:
Lozan Antlaşması ile Türkiye'nin sınırları büyük ölçüde belirlenmiştir. Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
- A) Suriye Sınırı - 20 Ekim 1921 Ankara Antlaşması ile belirlenen sınır kabul edildi.
- B) Irak Sınırı - Musul sorunu çözülemediği için, bu sınırın ileride Türkiye ile İngiltere (Irak'ın mandater devleti) arasında çözülmesi kararlaştırıldı.
- C) Batı Sınırı (Yunanistan) - Mudanya Ateşkes Antlaşması'nda belirlenen sınırlar aynen kabul edildi.
- D) Doğu Sınırı (SSCB) - Gümrü Antlaşması ile çizilen sınır esas alındı.
Çözüm:
💡 Bu soruda, Lozan'da çizilen sınırlar ile ilgili verilen bilgilerden hangisinin hatalı olduğunu bulmamız gerekiyor. Her bir sınır için doğru antlaşmayı hatırlamalıyız.
- ➡️ A seçeneği doğrudur. Türkiye-Suriye sınırı, Fransa ile imzalanan 20 Ekim 1921 Ankara Antlaşması'ndaki haliyle kabul edilmiştir.
- ➡️ B seçeneği doğrudur. Musul vilayeti (Irak sınırı) Lozan'da çözüme kavuşturulamamış, ileride Türkiye ile İngiltere arasında yapılacak ikili görüşmelere bırakılmıştır.
- ➡️ C seçeneği doğrudur. Türkiye-Yunanistan sınırı, Mudanya Ateşkes Antlaşması'nda belirlenen şekliyle Meriç Nehri hattı olarak kabul edilmiştir.
- ➡️ D seçeneğini kontrol edelim: Doğu sınırımız Ermenistan, Gürcistan ve Azerbaycan'ı kapsayan SSCB ile değil, öncelikle Ermenistan ile yapılan antlaşmalarla çizilmiştir. Esas alınan antlaşma, 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması ve ardından 13 Ekim 1921'de imzalanan Kars Antlaşması'dır. Gümrü Antlaşması (2 Aralık 1920) ise TBMM'nin ilk siyasi ve askeri zaferi olmasına rağmen, Doğu sınırının nihai ve uluslararası alanda tanınan hali Moskova ve Kars Antlaşmaları ile belirlenmiştir.
✅ Yanlış eşleştirme, Doğu Sınırı için Gümrü Antlaşması'nı esas alan D seçeneğidir.
