Soru:
Atatürk Dönemi'nde Türkiye ile Yunanistan arasında imzalanan ve iki ülke arasındaki nüfus mübadelesi sorununu çözen antlaşma aşağıdakilerden hangisidir? Bu antlaşmanın temel amacı nedir?
Seçenekler: A) Lozan Antlaşması, B) Montrö Boğazlar Sözleşmesi, C) Ankara Antlaşması, D) Balkan Antantı
Çözüm:
💡 Soruda bahsedilen, Türkiye ve Yunanistan arasında nüfus değişimini düzenleyen bir antlaşmadır. Bunu diğer antlaşmalardan ayırt etmeliyiz.
- ➡️ Lozan Antlaşması (1923) genel olarak Türkiye'nin bağımsızlığını tanıyan ana antlaşmadır. Montrö Boğazlar Sözleşmesi (1936) boğazların statüsünü düzenler. Ankara Antlaşması (1921) Türkiye-Fransa ilişkileri, Balkan Antantı (1934) ise bir bölgesel güvenlik paktıdır.
- ➡️ Lozan Antlaşması'na ek bir protokol olarak 30 Ocak 1923'te imzalanan "Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi Sözleşmesi" ile İstanbul'daki Rumlar ve Batı Trakya'daki Türkler hariç, Türkiye'deki Rum Ortodoks nüfus ile Yunanistan'daki Müslüman nüfusun zorunlu mübadelesi (değişimi) kararlaştırılmıştır.
- ➡️ Bu antlaşmanın temel amacı, iki ülke topraklarında kalan azınlık sorununu ortadan kaldırarak, olası etnik çatışmaları önlemek ve ulus-devlet yapılarını pekiştirmektir. Böylece kalıcı bir barış ortamı hedeflenmiştir.
✅ Doğru cevap: Soru metninde doğrudan "nüfus mübadelesi" denildiği için, bu süreci başlatan hukuki belge A) Lozan Antlaşması kapsamındadır. (Detay bilgi olarak ek protokol 1923'te imzalanmıştır.)
