Soru:
1936 yılında imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile Türkiye'nin Boğazlar üzerindeki egemenlik hakları büyük ölçüde geri kazanılmıştır. Bu sözleşme, aşağıdaki uluslararası gelişmelerden hangisinin bir sonucu olarak mümkün olmuştur?
Seçenekler: A) II. Dünya Savaşı'nın başlaması, B) Balkan Antantı'nın imzalanması, C) İtalya'nın Habeşistan'ı işgali ve Almanya'nın Versay'ı tanımaması gibi dünyada barışı tehdit eden gelişmeler, D) Türkiye'nin Milletler Cemiyeti'ne üye olması
Çözüm:
💡 Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin imzalanma nedenini anlamak için 1930'lu yılların dünya siyasi ortamına bakmalıyız.
- ➡️ Lozan Antlaşması'yla Boğazlar, askersiz bir bölge ilan edilmiş ve başkanı Türk olan uluslararası bir komisyonun kontrolüne bırakılmıştı. Bu durum Türkiye'nin egemenlik haklarıyla bağdaşmıyordu.
- ➡️ 1930'larda, özellikle İtalya'nın yayılmacı politikaları (Habeşistan'ı işgal etmesi) ve Almanya'nın Versay Antlaşması'na uymayarak silahlanmaya başlaması, dünya barışını ciddi şekilde tehdit etmeye başladı.
- ➡️ Türkiye, bu tehditkar ortamda, Boğazların güvenliğinden ve kontrolünden kendisinin sorumlu olması gerektiğini ileri sürdü. Barışı tehdit eden bu gelişmeler, diğer devletleri de Türkiye'nin bu haklı talebini kabul etmeye zorladı.
- ➡️ Bu sayede Türkiye, diplomatik bir başarıyla Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ni imzalayarak Boğazları silahlandırma hakkını ve tam kontrolü geri aldı.
✅ Doğru cevap: C) İtalya'nın Habeşistan'ı işgali ve Almanya'nın Versay'ı tanımaması gibi dünyada barışı tehdit eden gelişmeler
