Soru:
12 yaşındaki Elif, ailesi tarafından sürekli aşağılanmakta ve okula gitmesi engellenmektedir. Ailesi onun yerine ev işlerinde çalıştırmaktadır. Elif'in ailesi tarafından ihlal edilen çocuk hakları arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
- A) Eğitim Hakkı
- B) İstismar ve İhmalden Korunma Hakkı
- C) Özgürce Seyahat Etme Hakkı
- D) Onurlu ve Eşit Muamele Görme Hakkı
Çözüm:
💡 Senaryoda verilen durumları tek tek inceleyip, hangi hak ihlallerinin olduğunu ve olmadığını belirleyelim.
- ➡️ "Okula gitmesi engellenmektedir" ifadesi, Elif'in temel Eğitim Hakkı'nın (A seçeneği) ihlal edildiğini gösterir.
- ➡️ "Sürekli aşağılanmakta" ve "ev işlerinde çalıştırmaktadır" (çocuk işçiliği) ifadeleri, Elif'in duygusal ve fiziksel İstismar ve İhmalden Korunma Hakkı'nın (B seçeneği) ihlal edildiğini gösterir.
- ➡️ "Aşağılanmakta" ifadesi, onun Onurlu ve Eşit Muamele Görme Hakkı'nın (D seçeneği) ihlal edildiğini gösterir.
- ➡️ Senaryoda Elif'in seyahat etme özgürlüğünden bahsedilmemektedir. Aksine, onun özgürlüğü kısıtlanmış ve ev içinde çalışmaya zorlanmıştır. Çocuk hakları sözleşmelerinde "Özgürce Seyahat Etme Hakkı" yetişkinlerde olduğu gibi mutlak bir hak olarak tanımlanmaz; bu hak ebeveynlerin rehberliği ve çocuğun güvenliği çerçevesinde kullanılır.
✅ Dolayısıyla, Elif'in ihlal edilen hakları A, B ve D seçenekleridir. İhlal edilmeyen, senaryoda bahsi geçmeyen ve çocuk hakları metinlerinde bu şekilde yer almayan hak ise C) Özgürce Seyahat Etme Hakkı'dır.
