Soru:
İrad-ı Cedit hazinesinin gelir kaynakları nelerdir? Aşağıdakilerden hangisi bu hazinenin gelir kaynakları arasında yer almaz?
- A) Macun, içki, tütün gibi mallardan alınan vergiler
- B) Tımar ve zeamet gelirlerinin bir kısmı
- C) Avrupa devletlerinden alınan savaş tazminatları
- D) Mukataa adı verilen devlet çiftliklerinin gelirleri
Çözüm:
💡 Bu soru, hazinenin nereden para topladığını bilmeyi gerektiriyor. Gelir kaynaklarını tek tek ele alalım.
- ➡️ Birinci adım, İrad-ı Cedit hazinesinin iç kaynaklara dayandığını bilmektir. Macun, içki, tütün, kahve, ipek gibi mallardan alınan özel vergiler bu hazineye aktarılırdı. Yani A seçeneği bir gelir kaynağıdır.
- ➡️ İkinci adım, daha önce başka hazinelere aktarılan bazı gelir kalemlerinin (örneğin, bazı mukataa gelirleri ve tımar/zeamet gelirlerinin bir bölümü) bu yeni hazineye tahsis edildiğini hatırlamaktır. Bu, B ve D seçeneklerinin de gelir kaynağı olduğu anlamına gelir.
- ➡️ Üçüncü adım, dış kaynakları değerlendirmektir. Bu dönemde Osmanlı Devleti'nin Avrupa devletlerinden savaş tazminatı aldığına dair yaygın bir bilgi yoktur. Aksine, bu dönemde kaybedilen savaşlar ve toprak kayıpları söz konusudur.
✅ Sonuç olarak, A, B ve D seçenekleri hazinenin bilinen gelir kaynaklarıyken, C seçeneği bu hazinenin gelir kaynakları arasında yer almaz ve doğru cevap budur.
