Soru:
Zeynep Hanım, çok sevdiği bir arkadaşıyla ilgili, doğruluğunu teyit etmediği bir dedikoduyu (gıybet) bir başka arkadaşına anlatmıştır. Sonradan bu davranışının yanlış olduğunu fark edip pişman olmuştur. İslam inancına göre, Zeynep Hanım'ın bu ahlaki hatasından sonra yerine getirmesi gereken sorumluluklar nelerdir? Adım adım açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu örnek, gıybet (dedikodu) günahı işlendikten sonraki tövbe ve kul hakkını ödeme sürecini ele almaktadır.
- ➡️ Adım 1: Günahın Farkına Varma ve İç Tövbe (Nedamet) Zeynep Hanım'ın yaptığı ilk ve en önemli şey, yaptığı hatanın farkına varıp pişman olmasıdır. Bu, tövbenin ilk şartıdır. Gıybet, Kur'an'da "ölmüş kardeşinin etini yemek" (Hucurat, 12) gibi şiddetli bir benzetmeyle anlatılan büyük bir günahtır.
- ➡️ Adım 2: Bir Daha Yapmamaya Karar Verme (Azim) Tövbenin ikinci şartı, bu günahı bir daha işlememeye kesin karar vermektir. Dilini dedikodudan koruyacağına dair içten bir söz vermelidir.
- ➡️ Adım 3: Kul Hakkını Ödeme (Gıybet Affı) Bu en kritik adımdır. Gıybet bir kul hakkı ihlalidir. Bu nedenle sadece Allah'tan değil, gıybeti yapılan kişiden de af dilenmelidir. Zeynep Hanım, arkadaşına gidip yaptığı hatayı itiraf etmeli ve ondan af dilemelidir. Eğer bu, daha büyük bir kavgaya yol açacaksa, o kişi için hayır dualar etmek ve iyiliklerini anmak da bir çözüm olarak önerilmiştir.
- ➡️ Adım 4: Dinî Tövbeyi Tamamlama Son olarak, bu günah için samimiyetle Allah'a tövbe ve istiğfar etmelidir. "De ki: Ey kendilerine kötülük edip aşırı giden kullarım! Allah'ın rahmetinden ümidinizi kesmeyin!..." (Zümer, 53) ayeti, her günah için tövbe kapısının açık olduğunu müjdelemektedir.
✅ Sonuç: Zeynep Hanım'ın sorumlulukları; pişmanlık, bir daha yapmamaya söz verme, gıybetini yaptığı kişiden af dileme ve nihayetinde Allah'a samimi bir tövbe ile bu ahlaki hatayı telafi etmektir.
