Soru:
Bir market zinciri, 50 farklı şubesinden satılan süt kutusu sayılarına ilişkin verileri toplamıştır. Bu verilerin medyan değeri 225'tir. Bu istatistiğin doğru bir şekilde raporlanabilmesi için, "bağlam" kapsamında hangi ek bilgilerin mutlaka belirtilmesi gerekir? Aşağıdaki listeden doğru olanları işaretleyiniz.
- a) Verinin toplandığı gün veya hafta
- b) Süt kutularının markası ve litresi
- c) Şubelerin bulunduğu şehirler veya bölgeler
- d) Sütün fiyatı
- e) Ölçüm birimi (kutu sayısı)
Çözüm:
💡 Medyan, bir veri setinin ortasındaki değerdir. Bağlam, bu değerin ne anlama geldiğini tam olarak açıklamalıdır. Doğru seçenekler, istatistiği yorumlamak için gerekli ve doğrudan ilgili olan bilgilerdir.
- ➡️ a) DOĞRU: Zaman bilgisi (gün/hafta) çok önemlidir. Satışlar haftanın gününe veya mevsime göre değişiklik gösterebilir.
- ➡️ b) YANLIŞ: Araştırmanın konusu "süt kutusu sayısı"dır. Marka veya litre bilgisi, "hangi tür süt" sorusuna yönelik olup bu spesifik nicel değişkenin bağlamı için zorunlu değildir.
- ➡️ c) DOĞRU: Şubelerin konumu, satışları etkileyen önemli bir faktördür (nüfus, rakip market varlığı vb.).
- ➡️ d) YANLIŞ: Fiyat, satışları etkilese de bu araştırmanın doğrudan konusu değildir. Bu, farklı bir istatistiksel araştırmanın (fiyat-talep ilişkisi) konusu olurdu.
- ➡️ e) DOĞRU: Ölçüm birimi her zaman belirtilmelidir. Burada birim "kutu sayısı"dır ve bu olmadan "225" sayısı bir anlam ifade etmez.
✅ Sonuç olarak, doğru bağlam bilgileri a, c ve e seçenekleridir. Bu bilgiler olmadan "medyan=225" istatistiği yanıltıcı veya eksik kalır.
