Soru:
Matematik dersinde \((a+b)^2 = a^2 + 2ab + b^2\) formülünü öğrenen bir öğrenci, bir sonraki derste \((a-b)^2 = a^2 - 2ab + b^2\) formülünü öğrenir. Daha sonra ilk formülü sorulduğunda, ikinci formülle karıştırarak \((a+b)^2\) ifadesini \(a^2 - 2ab + b^2\) olarak hatırlama eğiliminde olur. Bu karışıklığın temel nedeni nedir?
Çözüm:
💡 Bu soru, benzer bilgiler arasındaki çatışmayı anlamamızı istiyor.
- ➡️ İki formül de yapısal olarak birbirine çok benzer: İkisinde de \(a^2\) ve \(b^2\) var, ortadaki terimin katsayısı 2ab. Tek fark, ortadaki terimin işareti (\(+\) veya \(-\)).
- ➡️ Bu kadar benzer olan iki uyarıcı, hafızada birbirinin yerine geçebilir veya birbirini bozabilir. Bu olguya bozucu etki (interference) denir.
- ➡️ Özellikle, önce öğrenilen bir bilginin (artılı formül), sonra öğrenilen benzer bir bilgiyi (eksili formül) etkilemesi beklenir. Ancak burada asıl sorun, sonra öğrenilen bilginin (eksili formül), önceki bilgiyi (artılı formül) bozması ve unutturmasıdır.
✅ Bu nedenle, bu durum geriye ket vurmanın (retroaktif interference) klasik bir örneğidir.
