5. sınıf bilişim teknolojileri yazılı soruları

Örnek 06 / 12
Soru:

Bir psikolog, video oyunlarındaki şiddet içeriğinin agresif düşünceler üzerindeki etkisini deneysel bir yöntemle araştırmak istemektedir. Araştırmada, bir gruba şiddet içeren (\(O_1\)), diğer gruba ise şiddet içermeyen (\(O_2\)) bir video oyunu oynatılacak ve ardından her iki gruba da agresif düşünce düzeylerini ölçen bir test (\(T\)) uygulanacaktır. Bu deneysel deseni gösterin ve deneyin iç geçerliliğini tehdit edebilecek bir faktörü açıklayın.

Çözüm:

💡 Bu bir "son test kontrol gruplu desen" örneğidir. İç geçerlilik, deney sonucundaki değişimin gerçekten de uygulanan işleme (oyun türüne) bağlı olup olmadığıdır.

  • ➡️ Deneysel Desen:
    • Grup 1 (Deney Grubu): Rastgele Atama → \(O_1\) (Şiddet İçeren Oyun) → \(T\) (Agresif Düşünce Testi)
    • Grup 2 (Kontrol Grubu): Rastgele Atama → \(O_2\) (Şiddet İçermeyen Oyun) → \(T\) (Agresif Düşünce Testi)
  • ➡️ İç Geçerlilik Tehdidi: Deneklerin Beklentisi (Demand Characteristics) önemli bir tehdittir. Katılımcılar, deneyin amacının "şiddet oyunlarının agresyonu artırdığını kanıtlamak" olduğunu tahmin edebilir. Bu durumda, deney grubundakiler "araştırmacının istediği yönde" davranarak testte (\(T\)) daha agresif cevaplar verebilir. Bu etki, sonucun gerçek bir psikolojik etkiden değil, katılımcıların beklentilerinden kaynaklanmasına neden olur.

✅ Sonuç: Desen, nedensel çıkarım yapmaya olanak tanır ancak iç geçerlilik tehditleri (beklenti etkisi gibi) kontrol altına alınmadığında sonuçlar güvenilir olmayabilir. Bu etkiyi azaltmak için deneyin gerçek amacı katılımcılardan gizlenebilir (körleme).

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12