Soru:
Bir felsefe öğrencisi, yapay zekanın ahlaki kararlar alabilme kapasitesi üzerine bir makale yazmaktadır. "Bir yapay zeka, otonom bir araba kazasında, sürücünün hayatını mı yoksa yayaların hayatını mı koruyacak şekilde programlanmalıdır?" ikilemini ele alırken, bu problemin felsefede hangi etik kuram bağlamında değerlendirilebileceğini ve bu kuramın söz konusu ikileme nasıl bir çözüm önerebileceğini açıklayın.
Çözüm:
💡 Bu soru, teknolojik bir ikilemin temelindeki felsefi etik ilkeleri sorgulamaktadır.
- ➡️ İlgili Etik Kuram: Bu tür bir ikilem, en iyi Faydacılık (Utilitarianism) kuramı bağlamında değerlendirilebilir. Faydacılık, ahlaki doğruluğun, eylemin sonucunda ortaya çıkan toplam faydanın en üst düzeye çıkarılmasına dayandığını savunur. "En fazla sayıda insan için en yüksek mutluluk" ilkesi esastır.
- ➡️ Faydacı Çözüm Önerisi: Bir faydacı, kararı verirken olası tüm senaryoların sonuçlarını hesaplar ve hangi seçeneğin toplamda daha az zararla (veya daha çok faydayla) sonuçlanacağını değerlendirir.
- Eğer kazada sürücüyü kurtarmak, birden fazla yayanın ölümüne yol açacaksa, faydacı etik yayaların hayatını kurtaracak şekilde programlanmayı savunur. Çünkü bu, toplam hayat kaybını minimize eder.
- Ancak, bu karar "bireyin hakları"nı (sürücünün yaşama hakkı) göz ardı ettiği için eleştirilebilir. Bu da faydacılığın temel bir eleştirisidir.
✅ Sonuç: Faydacı etik kuramı, yapay zeka programlamasında "en iyi toplam sonucu" hedefleyen bir kılavuz olarak kullanılabilir. Ancak, bu yaklaşım bireysel haklar ve adalet gibi diğer etik değerlerle çatışabilir.
