Soru:
"Bu işi başaracağıma inanıyorum." cümlesindeki altı çizili bölümün doğru yazılış sebebi aşağıdaki ses olaylarından hangisidir? (\( \text{başar} + \text{acak} + \text{ım} \))
Çözüm:
💡 Sözcüğü eklerine ayırarak ve ses olaylarını adım adım uygulayarak analiz edelim.
- ➡️ Kök: başar (Son ses "r", yumuşak bir ünsüzdür.)
- ➡️ İlk Ek: Gelecek zaman eki -acak
- ➡️ İkinci Ek: İyelik eki -ım (Benim ...-m)
- ➡️ İlk Ses Olayı (Yumuşama): "başar-acak-ım" → "r" yumuşak ünsüzü ve "a" ünlüsü, "-acak" ekinin sonundaki sert "k" ünsüzünü yumuşatır. "k" → "ğ" olur. (başar-acağ-ım)
- ➡️ İkinci Ses Olayı (Ünlü Düşmesi): Şimdi "başar-acağ-ım" sözcüğüne bakalım. "başar" fiilinin son hecesi "a" ünlüsüdür. Ünlü ile başlayan "-ım" eki geldiğinde, bu "a" ünlüsü düşer. "başar-acağ-ım" → "başaracağm" yazılamayacağı için araya kaynaştırma ünlüsü "ı" girer. (başaracağ-ı-m)
✅ Sonuç: Burada ardışık iki ses olayı gerçekleşmiştir. Altı çizili kısmın "acağ" olmasının sebebi ünsüz yumuşamasıdır. "k" sesinin "ğ" sesine dönüşmesi.
