Soru:
"Müdür Bey, yeni personelin ofis ihtiyaçlarının listesini istedi." cümlesindeki tamlama yanlışını bulunuz ve düzeltiniz.
Çözüm:
💡 Bu cümlede, "personelin ofis ihtiyaçlarının listesi" zincirleme tamlamasını mercek altına alıyoruz.
- ➡️ Tamlamayı ayrıştıralım:
1. Tamlama: personel-in ofis ihtiyaçları (Belirtili İsim Tamlaması)
2. Tamlama: (personelin ofis ihtiyaçları)-n-ın listesi (Belirtili İsim Tamlaması)
- ➡️ Sorun burada ortaya çıkıyor. İkinci tamlamaya göre "liste", "ihtiyaçların" ait olduğu bir şeydir. Yani "ihtiyaçların listesi". Bu dil bilgisi kurallarına göre doğru gibi görünse de anlam bakımından sorunludur.
- ➡️ Mantıksal analiz: Müdür neyin listesini istiyor?
- "Personelin listesi"ni mi? Hayır.
- "Ofis ihtiyaçlarının listesi"ni mi? Evet.
Peki, bu ofis ihtiyaçları kimin? "Yeni personelin". O halde doğru tamlama, "yeni personelin ofis ihtiyaçları listesi" şeklinde olmalıdır. Yani "liste", "ofis ihtiyaçları"nın tamlananı değil, "ofis ihtiyaçları" ifadesi "liste"nin tamlayanı olmalıdır. Bu bir belirtisiz isim tamlamasıdır.
✅ Doğru Cümle: "Müdür Bey, yeni personel için ofis ihtiyaçları listesini istedi." veya "Müdür Bey, yeni personelin ofis ihtiyaçları listesini istedi." şeklinde olabilir. İkinci seçenekte "personelin" tamlayanı, "ofis ihtiyaçları listesi" tamlananıdır. Bu, "ihtiyaçların listesi" yerine "ihtiyaç listesi" kavramını kullanarak anlam karışıklığını giderir.
