Soru:
Karahanlı Devleti'nde, Satuk Buğra Han'ın İslamiyet'i kabulünden sonra yazılan ve Türk-İslam edebiyatının ilk örnekleri olarak kabul edilen iki ünlü eser aşağıdakilerin hangisinde birlikte verilmiştir?
- A) Atabetü'l-Hakayık - Divan-ı Hikmet
- B) Kutadgu Bilig - Divan-ı Lügati't-Türk
- C) Orhun Yazıtları - Dede Korkut Hikayeleri
- D) Muhakemetü'l-Lügateyn - Codex Cumanicus
- E) Şecere-i Terakime - Şecere-i Türk
Çözüm:
💡 Bu soru, Karahanlılar döneminde verilen ilk Türk-İslam eserlerini hatırlamamızı istiyor. Bu eserler, İslami dönemde yazılmış olmalarına rağmen Türk kültürünü ve dilini de ön planda tutmalarıyla önemlidir.
- ➡️ Kutadgu Bilig: Yusuf Has Hacib tarafından yazılmıştır. "Mutluluk Veren Bilgi" anlamına gelir. Siyasetname türündedir.
- ➡️ Divan-ı Lügati't-Türk: Kaşgarlı Mahmud tarafından yazılmıştır. Türkçenin Arapça karşısında savunulduğu bir sözlüktür.
- ➡️ Diğer seçeneklere baktığımızda; Atabetü'l-Hakayık (Edip Ahmet Yükneki) ve Divan-ı Hikmet (Ahmet Yesevi) de önemli eserlerdir ancak Kutadgu Bilig ve Divan-ı Lügati't-Türk kadar erken döneme (11. yüzyıl) ait değillerdir veya ilk iki eser kadar "ilk" kabul edilmezler.
- ➡️ Orhun Yazıtları İslamiyet öncesi, Dede Korkut ise daha sonraki bir döneme aittir. Diğer eserler ise farklı Türk devletleri ve dönemleriyle ilişkilidir.
✅ Karahanlı döneminin ve Türk-İslam edebiyatının bu iki temel taşı, Kutadgu Bilig ve Divan-ı Lügati't-Türk'tür. Doğru cevap B seçeneğidir.
