Soru: Bir öğrenci, okul zilinin çalmasıyla (nötr uyaran) her seferinde öğretmenin sınıfa girmesi (koşulsuz uyaran) ve dersin başlaması (koşulsuz tepki) arasında bir ilişki kurar. Bir süre sonra, sadece zil sesi duyduğunda (koşullu uyaran) öğrenci dikkatini toplamaya ve sessizleşmeye (koşullu tepki) başlar. Bu durumda klasik koşullanmanın hangi temel bileşenleri gözlemlenir?
Çözüm:
- Nötr Uyaran (NU): Başlangıçta tepki oluşturmayan zil sesi.
- Koşulsuz Uyaran (KU): Doğal olarak tepkiye neden olan öğretmenin sınıfa girmesi ve dersin başlaması.
- Koşulsuz Tepki (KT): KU'ya verilen doğal tepki (dikkat toplama ve sessizleşme).
- Koşullu Uyaran (KOU): NU'nun KU ile eşleştirilmesi sonucu tepki oluşturan hale gelen zil sesi.
- Koşullu Tepki (KOT): KOU'ya verilen öğrenilmiş tepki (zil sesi duyulunca dikkat toplama ve sessizleşme).
Bu süreç, Ivan Pavlov'un köpek deneyindeki mekanizmayı yansıtır.
