Soru: Bir çocuk, doktorda iğne yapılırken (koşulsuz uyaran) acı hisseder ve ağlar (koşulsuz tepki). Doktorun beyaz önlüğü (nötr uyaran) bu sırada sürekli görülür. Birkaç kez tekrarlanınca, çocuk sadece beyaz önlük görmekle (koşullu uyaran) korkup ağlamaya (koşullu tepki) başlar. Daha sonra, çocuk beyaz önlüklü bir pastacıyı gördüğünde de benzer bir korku tepkisi gösterir. Bu durum klasik koşullanmanın hangi ilkesini yansıtır? Açıklayınız.
Çözüm:
- Bu, uyarıcı genellemesi (stimulus generalization) ilkesidir. Uyarıcı genellemesi, koşullu uyarana benzer diğer uyaranlara da koşullu tepkinin gösterilmesidir.
- Burada, doktorun beyaz önlüğü (orijinal KOU) koşullanmıştır. Pastacının beyaz önlüğü, orijinal KOU'ya benzediği için çocukta aynı korku tepkisini (KOT) tetikler.
- Genelleme, öğrenmenin yeni durumlara aktarılmasını sağlar, ancak bazen uygunsuz tepkilere yol açabilir (örneğin, tüm beyaz önlüklü kişilerden korkmak).
Bu ilke, fobilerin nasıl yayılabileceğini anlamak için önemlidir.
