Çözümlü Örnek 2
Soru:
"Hâlikâatı cümle eden hâlık-ı bî-şerîk
Kâinatın mürettebidir ol fırâk-ı âdîk"
Yukarıdaki beyitte Allah'ın;
- Yaratıcılığı
- Eşi ve benzerinin olmaması
- Kainatın düzenleyicisi olması
gibi sıfatları vurgulanmıştır. Bu içerik ve üslup, aşağıdaki nazım türlerinden hangisine aittir?
Çözüm:
🧠 Bu tür sorularda, şiirin muhtevasına (içeriğine) odaklanmak gerekir.
- ➡️ İlk Adım: Beyitte doğrudan Allah'ın isimleri ("Hâlık") ve sıfatları ("bî-şerîk" - ortağı olmayan, "mürettip" - düzenleyici) işlenmiştir.
- ➡️ İkinci Adım: Divan edebiyatında Allah'ın birliğini, yüceliğini, kudretini ve çeşitli sıfatlarını konu edinen nazım türü Tevhit'tir.
- ➡️ Üçüncü Adım: Münacaat (Allah'a yalvarma) veya Naat (Peygamber'i övme) ile karıştırılmamalıdır. Tevhit, daha çok tanrısal bir felsefe ve övgü içerir.
✅ Sonuç: Allah'ın varlığını, birliğini ve sıfatlarını anlatan bu beyit, Tevhit türüne örnektir.
