Çözümlü Örnek 4
Soru:
"Şâh-ı Kerem-ârâya Fuzûlî âşık olmuş
Derd-i aşkına tabib-i âlem çâre bulmamış"
Bu beyit, bir kasidenin girizgâh (giriş) bölümünden alınmıştır. Kasidenin asıl konusu bir devlet büyüğünün ölümü üzerine duyulan acıdır. Bu durumda, kasidenin türü aşağıdakilerden hangisidir? Ayrıca bu türün diğer bir ünlü örneğinin adını yazınız.
Çözüm:
📖 Soru bize kasidenin "türünü" sormaktadır. Kasideler, işledikleri konuya göre farklı türlere ayrılır.
- ➡️ İlk Adım: Kasidenin ana konusunun "bir devlet büyüğünün ölümü üzerine duyulan acı" olduğu belirtilmiş. Bu, bizi doğrudan bir türe yönlendirir.
- ➡️ İkinci Adım: Divan edebiyatında, bir ölümün ardından yazılan, ölen kişinin erdemlerini, yiğitliklerini anlatan ve onun için duyulan üzüntüyü dile getiren şiirlere Mersiye denir. Mersiyeler genellikle kaside veya terkib-i bent nazım şekliyle yazılır.
- ➡️ Üçüncü Adım: Bu türün en ünlü örneklerinden biri, Kanuni Sultan Süleyman'ın oğlu Şehzade Mustafa'nın ölümü üzerine Bâkî tarafından yazılan "Mersiye"dir. (Diğer bir ünlü örnek, Fuzuli'nin "Kanuni Mersiyesi" de olabilir.)
✅ Sonuç: Kasidenin türü Mersiye'dir. Bu türün diğer bir ünlü örneği ise Bâkî'nin "Mersiye"sidir.
