Soru:
Aşağıdaki dış kuvvetler ve onların taşıdığı malzeme eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
- A) Rüzgar → Kum ve toz
- B) Buzul → Moren (Buzul taşı)
- C) Yerçekimi → Heyelan malzemesi
- D) Dalga → Alüvyal yelpaze
Çözüm:
💡 Bu soru, farklı taşıma ajanlarının hangi tip malzemeleri taşıdığını bilmeyi gerektiriyor. Her bir seçeneği tek tek kontrol edelim:
- ➡️ A Seçeneği: Rüzgar, ince taneli kum ve tozları (lös) çok uzak mesafelere taşıyabilir. Bu eşleştirme doğru.
- ➡️ B Seçeneği: Buzullar, hareketleri sırasında önlerine kattıkları her boyuttaki kayaları ve toprağı moren adı verilen bir yığın halinde taşır. Bu eşleştirme doğru.
- ➡️ C Seçeneği: Yerçekimi, kütle hareketlerinin (heyelan, toprak kayması) temel nedenidir ve bu süreçte malzeme aşağıya doğru taşınır. Bu eşleştirme doğru.
- ➡️ D Seçeneği: Dalgalar, kıyıları aşındırarak kum, çakıl gibi malzemeleri kıyı boyunca (boyuna taşıma) veya kıyıdan açığa doğru taşır. Alüvyal yelpaze ise, akarsuların dağ eteğine çıktığı yerde eğimin aniden azalması sonucu yelpaze şeklinde yaptığı birikinti ovasıdır. Yani alüvyal yelpaze bir biriktirme şeklidir ve taşıma ajanı akarsu'dur, dalga değil.
✅ Yanlış eşleştirme D seçeneğindedir.
