Soru:
\(2n = 46\) kromozomlu bir insan hücresi mayoz bölünme geçiriyor. Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
- A) Mayoz I sonunda oluşan hücrelerin kromozom sayısı 23'tür.
- B) Mayoz II sonunda oluşan dört hücre de genetik olarak birbirinden farklıdır.
- C) Mayoz I'in profaz evresinde tetrat sayısı 23'tür.
- D) Mayoz I'in anafaz evresinde kromozom sayısı 46'dır.
- E) Mayoz II'nin başlangıcındaki bir hücrenin kromatit sayısı 46'dır.
Çözüm:
💡 Soru bize hangi ifadenin yanlış olduğunu soruyor. Her bir seçeneği tek tek inceleyelim.
- ➡️ A) Mayoz I'de homolog kromozomlar ayrılır. \(2n=46\) ise \(n=23\)'tür. Mayoz I sonunda kromozom sayısı yarıya iner ve 23 olur. Doğru.
- ➡️ B) Mayoz II sonunda oluşan dört hücre, krossing-over ve homolog kromozomların rastgele ayrılması nedeniyle genetik olarak birbirinden farklıdır. Doğru.
- ➡️ C) Tetrat, bir çift homolog kromozomun (2 kromozom) oluşturduğu yapıdır. \(2n=46\) kromozomda 23 çift homolog kromozom vardır, dolayısıyla tetrat sayısı 23'tür. Doğru.
- ➡️ D) Mayoz I'in anafaz evresinde homolog kromozomlar ayrılırken kromozomlar hücrenin karşı kutuplarına doğru hareket eder. Bu sırada her kromozom iki kromatitten oluştuğu için kromozom sayısı hala \(2n=46\) olarak sayılır. Doğru.
- ➡️ E) Mayoz II'nin başlangıcındaki hücre, mayoz I sonucu oluşmuştur ve \(n=23\) kromozomludur. Bu 23 kromozomun her biri iki kromatitten oluşur. Bu nedenle kromatit sayısı \(23 \times 2 = 46\)'dır. Bu ifade doğru görünüyor. Ancak soru yanlış olanı istiyor. Dikkat! Mayoz I sonunda kromozom sayısı 23'tür ve bu kromozomlar ikişer kromatitlidir. Mayoz II'nin başında kromatit sayısı 46'dır. Bu ifade doğrudur. O halde yanlış ifadeyi bulamadık mı? Bir seçeneği tekrar kontrol edelim: A seçeneği aslında yanıltıcı olabilir. Mayoz I sonunda kromozom sayısı 23'tür, ancak bu kromozomlar henüz iki kromatitlidir. Bu nedenle "kromozom sayısı 23'tür" ifadesi doğrudur. Tüm seçenekler doğru gibi görünüyor. Ancak dikkatli bakarsak, B seçeneği mutlaka doğru olmayabilir. Eğer krossing-over olmazsa ve homolog kromozomlar aynı şekilde ayrılırsa, mayoz II sonunda oluşan hücrelerden bazıları birbirinin aynısı olabilir. Bu nedenle "dört hücre de genetik olarak birbirinden farklıdır" ifadesi kesinlik içerir ve her zaman doğru değildir. Bu nedenle yanlış ifade B'dir.
✅ "Dört hücre de genetik olarak birbirinden farklıdır" ifadesi, krossing-over olmaması ve belirli bir ayrılma durumunda istisnai olarak aynı genetik yapıda hücreler oluşabileceğinden kesin bir ifade değildir ve yanlıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.
