Soru:
Bir öğrenci, laktozun kimyasal formülünü \(C_{12}H_{22}O_{11}\) olarak biliyor. Bu öğrenci, laktozu oluşturan monosakkaritlerin genel formülünü (\(C_6H_{12}O_6\)) kullanarak, laktozun dehidrasyon sentezi sonucu nasıl oluştuğunu nasıl açıklayabilir?
Çözüm:
💡 Formüller üzerinden kimyasal denklemi kuralım.
- ➡️ Birinci adım: Monosakkaritlerin (glikoz ve galaktoz) genel formülü \(C_6H_{12}O_6\)'dır. İki monosakkarit molekülümüz olduğuna göre, başlangıçtaki toplam formül \(2 \times (C_6H_{12}O_6) = C_{12}H_{24}O_{12}\) olur.
- ➡️ İkinci adım: Laktozun formülü ise \(C_{12}H_{22}O_{11}\)'dir. İki formülü karşılaştıralım: \(C_{12}H_{24}O_{12}\) - \(C_{12}H_{22}O_{11}\)
- ➡️ Üçüncü adım: Farkı hesaplayalım: \(H_{24} - H_{22} = H_2\) ve \(O_{12} - O_{11} = O\). Yani, aradaki fark bir \(H_2O\) (su) molekülüdür.
- ➡️ Dördüncü adım: Bu bize, iki monosakkaritin birleşirken bir molekül su kaybettiğini gösterir. Bu tip reaksiyonlara dehidrasyon sentezi denir.
✅ Sonuç: Öğrenci, \(C_6H_{12}O_6\) + \(C_6H_{12}O_6\) → \(C_{12}H_{22}O_{11}\) + \(H_2O\) denklemini kurarak laktozun glikoz ve galaktoz monosakkaritlerinden bir su molekülü çıkışıyla (dehidrasyon) oluştuğunu ispatlayabilir.
