Soru:
Bir bölgede, bir vadinin kuzey ve güney yamaçlarındaki bitki örtüsü karşılaştırılmıştır. Kuzey yamaçta geniş yapraklı, gür ormanlar gözlemlenirken, güney yamaçta iğne yapraklı, seyrek ağaçlar ve çalılıklar gözlemlenmiştir. Bu farklılığın temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? Açıklayınız.
A) Toprak yapısı farklılıkları
B) Bakı (Güneş ışığı alma durumu) farkı
C) Yağış miktarındaki büyük fark
D) İnsan etkisinin farklı olması
Çözüm:
💡 Bu soru, yer şekillerinden olan bakı faktörünün ekosistem üzerindeki etkisini sorgulamaktadır.
- ➡️ 1. Adım: Bakı Kavramını Anlama - Bakı, bir yamacın Güneş'e göre olan konumudur. Kuzey Yarım Küre'de güney yamaçlar daha fazla güneş ışığı alır ve daha sıcak, kurak olur. Kuzey yamaçlar ise daha az güneş ışığı alır, daha serin ve nemli kalır.
- ➡️ 2. Adım: Bitki Örtüsü İlişkisi - Geniş yapraklı ağaçlar (meşe, kayın) nemli ve serin ortamları tercih eder. Bu nedenle kuzey yamaçlarda daha iyi gelişirler. İğne yapraklı ağaçlar (çam) ve çalılıklar ise daha kurak ve sıcak koşullara adapte olmuştur, bu yüzden güney yamaçlarda yaygındır.
- ➡️ 3. Adım: Seçenekleri Eleme - Aynı vadi içinde oldukları için yağış miktarı (C) büyük ölçüde aynıdır. Toprak yapısı (A) ve insan etkisi (D) bir sonuç olabilir ancak bu farkın temel ve doğal nedeni bakı farkıdır (B).
✅ Sonuç: Doğru cevap B seçeneğidir. Yer şekillerinin bir unsuru olan bakı, mikroklimalar oluşturarak aynı bölge içinde farklı bitki topluluklarının oluşmasına neden olur ve bu da biyoçeşitliliği artırır.
