Soru:
Bir araştırmacı, aynı büyüklükteki iki farklı alanı karşılaştırıyor:
- Alan A: Ekvatora yakın, yüksek yağış alan, yaprak dökmeyen bir yağmur ormanı.
- Alan B: Kutup dairesine yakın, düşük sıcaklıklara sahip bir tundra.
Araştırmacı, Alan B'deki bitki türü çeşitliliğinin Alan A'dakinden çok daha az olduğunu gözlemliştir. Bu farkın ortaya çıkmasında;
I. Güneş ışınımı enerjisi,
II. Topraktaki mineral çeşitliliği,
III. Birincil verimlilik (üretim)
faktörlerinden hangileri doğrudan etkilidir?
Çözüm:
💡 Soruda, iki ekstrem alan karşılaştırılıyor ve biyoçeşitlilik farkının nedenleri soruluyor. Seçenekleri teker teker ele alalım.
- ➡️ I. Güneş ışınımı enerjisi: Doğrudan etkilidir. Ekvatoral bölgeler (Alan A) yıl boyunca dik açıyla gelen ve daha yoğun güneş ışınımı alır. Bu yüksek enerji girdisi, fotosentez hızını maksimize eder. Kutuplara yakın bölgelerde (Alan B) ise güneş ışınları eğik açıyla gelir ve enerji miktarı düşüktür. Bu, tüm ekosistemin enerji temelini zayıflatır.
- ➡️ II. Topraktaki mineral çeşitliliği: Doğrudan etkili değildir/ana neden değildir. Mineral çeşitliliği her iki bölgede de benzer olabilir. Hatta tundra toprakları bazı besinler açısından zengin olabilir. Asıl belirleyici faktör, bu mineralleri kullanabilecek uygun sıcaklık ve enerji olmamasıdır. Farkın temel nedeni bu değildir.
- ➡️ III. Birincil verimlilik (üretim): Doğrudan etkilidir. Birincil verimlilik, birim alanda birim zamanda üreticiler tarafından üretilen organik madde miktarıdır. Alan A'daki yüksek sıcaklık, yağış ve güneş ışınımı, inanılmaz yüksek bir birincil verimlilik sağlar. Bu da çok sayıda farklı tüketici türünü besleyebilecek bir enerji fazlası yaratır. Alan B'de ise birincil verimlilik çok düşüktür, bu nedenle desteklenebilecek tür sayısı da sınırlı kalır.
✅ Sonuç olarak, doğrudan etkili olan faktörler I ve III'tür.
